3 Η οικονομική κρίση "ζωντανεύει" την ύπαιθρο

Η κρίση έρχεται να «ζωντανέψει» την ύπαιθρο. Από τη δεκαετία του 1950 κι έπειτα, η επαρχία άρχισε να «μαραζώνει» με την αθρόα μετακίνηση πολιτών στα μεγάλα αστικά κέντρα, προς αναζήτηση- τι άλλο;- εργασίας και καλύτερης ζωής. 

Σήμερα, η πορεία αντιστρέφεται, με εκατοντάδες ανθρώπους, κατά κανόνα νέους, να αποφασίζουν να πάρουν το δρόμο της επιστροφής, αναζητώντας την τύχη που δε βρίσκουν στη μεγαλούπολη. 

Η τάση επιστροφής έκανε την παρουσία 
της ήδη από το 2008 και ενισχύεται συνεχώς, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία και οι αριθμοί. Πριν από το 2008, ήταν ζήτημα αν 300 άτομα προσέρχονταν να παρακολουθήσουν τις ενημερωτικές εκδηλώσεις που κατά τόπους διοργανώνονταν για νέες καλλιέργειες κ.λπ. Τώρα, σε πολλές περιπτώσεις οι ενδιαφερόμενοι ξεπερνούν τα 1.000 άτομα και γίνεται «μάχη» να εξασφαλιστεί μία θέση στις ημερίδες.

Αγρότης από… «κούνια»

Έχεις αποφοιτήσει από το τριτάξιο γυμνάσιο και επιθυμείς να ασχοληθείς με το επάγγελμα του αγρότη; Μπορείς να συνεχίσεις την εκπαίδευσή σου σε κάποια από τις Γεωργικές Σχολές που προβλέπεται να δημιουργηθούν σε κάθε Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ως Δημόσιο Αγροτικό Τεχνολογικό Λύκειο Τριετούς Φοίτησης. Στον τίτλο σπουδών που θα απονέμεται από τις Γεωργικές Σχολές, ενσωματώνονται το Απολυτήριο του Τεχνολογικού Λυκείου και το Πράσινο Πιστοποιητικό στις αντίστοιχες με το γνωστικό πεδίο της Σχολής ειδικότητες του πρωτογενούς τομέα. Οι νέοι αγρότες, οι οποίοι διαθέτουν σχετικό με τους τομείς της αγροτικής παραγωγής τίτλο σπουδών (Ανώτατου Εκπαιδευτικού ή Τεχνολογικού Ιδρύματος, ή τίτλο σπουδών από Γεωργική Σχολή), θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα στους πίνακες δικαιούχων για χορήγηση επιδότησης πρώτης εγκατάστασης για νέους αγρότες. 

Σε κάθε σχολή θα λειτουργούν εκπαιδευτήριο, καθετοποιημένη μονάδα αγροτικής παραγωγής για την πρακτική άσκηση των μαθητών, εργαστήριο πληροφορικής, συμβατική και ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, οικοτροφείο και εστιατόριο. Η φοίτηση, η στέγαση και η σίτιση στις γεωργικές σχολές είναι δωρεάν για τους Έλληνες πολίτες και τους πολίτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Τέλος, το πρόγραμμα σπουδών των γεωργικών σχολών εγκρίνεται με κοινή απόφαση των υπουργών Παιδείας και Αγροτικής Ανάπτυξης.

Η ανάκαμψη μπορεί να έρθει 

από τη γεωργία

«Έχοντας στο μυαλό τη σκέψη ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μπορεί να προέλθει από τη γεωργία, παιδιά από τον Έβρο, την Κρήτη, τη Μυτιλήνη, την Άνδρο, τη Σίφνο, τη Μακεδονία, την Πελοπόννησο και από άλλες περιοχές απευθύνονται στην Αβερώφειο Σχολή, που λειτουργεί στη Λάρισα» εξηγεί ο διευθυντής της Χρήστος Βίλλης. 

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα τελευταία χρόνια υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον για τις ειδικότητες των τεχνιτών αγροτικών μηχανημάτων και τεχνιτών βιοτεχνίας στην περιοχή, με την αύξηση των σπουδαστών φέτος να υπολογίζεται σε 50% σε σχέση με πέρυσι.

Πολύωρες ουρές και χιλιάδες αιτήσεις 

για μία θέση στα αγροτικά σεμινάρια

Χιλιάδες είναι οι ενδιαφερόμενοι που υπομένουν πολύωρη ταλαιπωρία σε ουρές προκειμένου να διεκδικήσουν μία θέση στα σεμινάρια επιμόρφωσης ενηλίκων γύρω από αγροτικές δραστηριότητες. Άνεργοι ως επί το πλείστον, οι ενδιαφερόμενοι στρέφονται στη μελισσοκομία, τη σαλιγκαροτροφία, τη δενδροκομία και άλλες θεματικές ενότητες, προκειμένου να βρουν διέξοδο στην οικονομική κρίση. 

Χίλια εκατόν πενήντα άτομα συμμετέχουν στα σεμινάρια βραχείας διάρκειας (120 ωρών) που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών το πρώτο εξάμηνο του 2012 (από το Φεβρουάριο ως τον Ιούνιο). 

Πρέπει να σημειωθεί ότι αντίστοιχα σεμινάρια προσέφερε τα προηγούμενα χρόνια και ο Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης «Δήμητρα», τα οποία όμως δε διοργανώθηκαν φέτος εξαιτίας της συγχώνευσης αγροτικών φορέων, υπό τη σκέπη του νεοσύστατου Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα» και το ασαφές ακόμα πλαίσιο λειτουργίας του. 

Νούμερο ένα στις προτιμήσεις των ενδιαφερομένων είναι η μελισσοκομία, για την οποία συγκροτήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2010 έξι τμήματα με 211 εκπαιδευόμενους, το πρώτο εξάμηνο του 2011 επτά τμήματα με 258 εκπαιδευόμενους και την ίδια περίοδο φέτος δέκα τμήματα με 439 σπουδαστές! 

Ένας οικονομολόγος 

από το Κόβεντρι στο χωράφι

Όταν ο Γιάννης Τσιφτίδης σπούδαζε οικονομολόγος στο Κόβεντρι, μία από τις πιο βιομηχανοποιημένες περιοχές της Αγγλίας, προσπαθούσε να εξηγήσει σε όσους τον ρωτούσαν πώς είναι ο τόπος από τον οποίο κατάγεται. «Τους έλεγα ότι είμαι από την Κατερίνη και το κατώφλι της πόρτας μου απέχει 15 λεπτά από τη θάλασσα και μισή ώρα από το βουνό των θεών, τον Όλυμπο. Εκείνοι με ρωτούσαν: “και τι κάνεις εδώ;”. Έχοντας στο μυαλό τις αναμνήσεις από τον πατέρα μου στο χωράφι και τη ζωή στις μεγάλες πόλεις, προτίμησα αυτό που για μένα ήταν ποιοτικότερο, πιο ανθρώπινο, πιο κοντά στη φύση και νομίζω ότι ήταν η πιο λογική επιλογή να επιστρέψω στο χωριό για να καλλιεργήσω τη γη της οικογένειάς μου. Άλλωστε, οι οικονομικές σπουδές είναι ό,τι καλύτερο για να λειτουργήσει κάποιος μία γεωργική επιχείρηση» τονίζει ο Γιάννης. 

«Θα πρότεινα σε οποιονδήποτε θέλει να ξεκινήσει να ασχολείται με τη γη, να αρχίσει από μία μικρή κλίμακα, να συμβουλευτεί επιστήμονες, φίλους, ανθρώπους που έχουν καλλιέργειες και να δει, αν μπορεί να δουλέψει για 15 έστω μέρες ως εκπαιδευόμενος. Μόνο έτσι θα μπορέσει να διαπιστώσει πώς λειτουργεί μια γεωργική επιχείρηση, πώς μπορεί να γίνει ο ίδιος μικρός επιχειρηματίας, υιοθετώντας πάντα τον αγροτικό τρόπο ζωής», συμπληρώνει. 

Από τους γάμους και 

τα βαφτίσια… στους αγρούς

Γεννήθηκε πριν από 27 χρόνια στο Βόλο και για περίπου μία δεκαετία η κύρια ενασχόλησή του ήταν η επαγγελματική φωτογράφηση γάμων και βαφτίσεων. Ωστόσο, με την οικονομική κρίση προ των πυλών, ο Λάζαρος Σταμπολίδης αποφάσισε να αφήσει στην άκρη τη φωτογραφική του μηχανή και να ανέβει στο τρακτέρ.

«Βλέπεις, κάποτε ο κόσμος είχε χρήματα και δε σκεφτόταν έξοδα και δαπάνες. Έτσι, η κάλυψη των πιο σημαντικών γεγονότων της ζωής του δεν αποτελούσε πολυτέλεια» λέει στο ΑΜΠΕ ο Λάζαρος, ο οποίος εγκατέλειψε το Βόλο και ανηφόρισε προς το χωριό του, στην Αριδαία Πέλλας, για να ασχοληθεί με τη γη.

«Πάντα μου άρεσε η ζωή στο χωριό. Βαρέθηκα και κουράστηκα στην πόλη κι έτσι, ξύπνησα ένα πρωί, μάζεψα τα πράγματά μου και έφυγα» λέει.

Ο 27χρονος καλλιεργεί, σε έκταση 50 στρεμμάτων στο χωριό Νότια Αριδαίας, πατάτες (20 τόνους ετήσια παραγωγή) και κεράσια (2.500 δενδρύλλια), ενώ κάνει μόνος του τη διανομή της παραγωγής του, αφού, όπως τονίζει, «αν μπει έμπορας στη μέση χάθηκε η μάχη με το κέρδος».

Σπούδασε ψυκτικός, 

αλλά τον κέρδισαν τα ροδάκινα

Σπούδασε ψυκτικός, ένα επάγγελμα που δεν ακολούθησε ποτέ, δούλευε επί σειρά ετών άλλοτε ως σερβιτόρος και άλλοτε ως εργάτης σε εργοστάσια στη Βέροια Ημαθίας, έως ότου «είδε» στα ροδάκινα το επαγγελματικό του μέλλον.

Ο Νίκος Αγγελόπουλος δε σκεφτόταν να ασχοληθεί με τη γη, αφού θεωρούσε πως πρόκειται για δουλειά δύσκολη και κοπιαστική, ωστόσο, με την απειλή της κρίσης να αιωρείται, αποφάσισε πριν από μερικά χρόνια να πάρει μία… γεύση του τι σημαίνει να δουλεύεις στα χωράφια. 

Κάποτε τους πείραζαν, 

αλλά σήμερα έχουν «πέραση»

Κάποτε δέχονταν συχνά τα περιπαικτικά σχόλια των φίλων τους, εξαιτίας της επιθυμίας τους να γίνουν αγρότες. Σήμερα, ο 27χρονος Βαγγέλης Λιβανός και ο 25χρονος Κώστας Σταμούλης από την Αργολίδα δηλώνουν δικαιωμένοι, βλέποντας τους φίλους τους να επιστρέφουν πίσω στο χωριό τους για να ασχοληθούν με τη γη, αναζητώντας διέξοδο στην κρίση.

Όπως λένε οι δύο νεαροί γεωργοί, σήμερα πολλοί στρέφονται στον αγροτικό κλάδο, λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας και της ανεργίας, ενώ κάποτε η επιθυμία ενός νέου να ασχοληθεί με τη γη ερμηνευόταν ως έλλειψη στόχων και θέλησης να πετύχει κάτι διαφορετικό στη ζωή του.

Ο Κώστας και ο Βαγγέλης λένε στο ΑΜΠΕ πως οι περισσότεροι από τους φίλους τους που έφυγαν από τους Μύλους Αργολίδας για να βρουν την «τύχη» τους σε κάποια μεγάλη πόλη, σχεδόν όλοι γύρισαν πίσω. «Εδώ όλο και κάτι θα βρεις να κάνεις και, αν μη τι άλλο, δε θα πεινάσεις» σημειώνουν οι δύο νεαροί αγρότες.

Επιφυλάξεις για το «μετά» 

Επιφυλάξεις για το μέγεθος και τις πραγματικές διαστάσεις του φαινομένου της επιστροφής ανθρώπων από τις πόλεις στην ύπαιθρο, με στόχο την ενασχόλησή τους με την αγροτική παραγωγή εκφράζει ο γεωπόνος, Ευάγγελος Βέργος, διευθυντής της Έρευνας και της Εκπαίδευσης Ενηλίκων στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, στη Θεσσαλονίκη. 

«Χρειάζεται λίγη σκέψη για να μπουν τα πράγματα στη σωστή τους βάση. Αυτή τη στιγμή υπάρχει υπέρμετρο ενδιαφέρον που ίσως δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική τάση. Υποβαθμίζουμε τους αγρότες που είναι πραγματικοί επαγγελματίες και έχουν κάνει επενδύσεις στον κλάδο και επικεντρωνόμαστε στους 37.000 που εγκατέλειψαν τις πόλεις και έφυγαν για να καλλιεργήσουν τη γη σε όλη την Ελλάδα. Καλή τύχη να έχουν, γιατί δεν είναι εύκολο πράγμα η γεωργία, αλλά θα πρέπει να περάσουν μερικά χρόνια για να δούμε ποιοι θα μείνουν» αναφέρει. 

Από την Ολλανδία στη Σάμο

Για περίπου 20 χρόνια ο Γρηγόρης Γερασίμου από τη Σάμο δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά στην Ολλανδία. Τα άφησε όλα πίσω του και επέστρεψε στη Σάμο για να κάνει πραγματικότητα ένα όνειρο ζωής. Επένδυσε, από ίδια κεφάλαια, πάνω από 1,5 εκατομμύριο ευρώ και έφτιαξε ένα high tech θερμοκήπιο στην περιοχή Μεσόκαμπος, όπου παράγει, με σύγχρονες μεθόδους και αυστηρούς ελέγχους, ντομάτες σε τσαμπί, τις οποίες διαθέτει σε μεγάλη πανελλαδική αλυσίδα σούπερ-μάρκετ και στη ντόπια αγορά, καθώς και τοματίνια Σάμου, που διαθέτει αποκλειστικά σε όλη την Ελλάδα. 

Πρώιμα ροδάκινα από την αχαϊκή γη

Το διπλό «δώρο» που δίνει η γη της δυτικής Αχαΐας και της βόρειας Ηλείας να παράγει 12 μήνες το χρόνο και να προσφέρει συχνά πρώιμα προϊόντα, που γίνονται ανταγωνιστικά στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά, θέλουν να εκμεταλλευθούν οι νέοι αγρότες που επέλεξαν να ασχοληθούν με την αγροτική παραγωγή. 

Ο Σάκης Μαυρόγιαννης είναι ένας από τους παραγωγούς που επέλεξε να επενδύσει χρήματα και γνώσεις στον αγροτικό τομέα. Έχοντας δύο πτυχία του τεχνολόγου γεωπόνου και του τεχνολόγου οινολόγου, ξεκίνησε μία επενδυτική προσπάθεια για παραγωγή πρώιμων ανταγωνιστικών προϊόντων. Όπως αναφέρει στο ΑΜΠΕ, σχεδιάζουν μαζί με το γεωπόνο Φάνη Παπανικολόπουλο να ξεκινήσουν την καλλιέργεια και παραγωγή πρώιμων ροδάκινων, που θα μπορούν να βγουν στην αγορά περίπου 15 μέρες νωρίτερα.

Εκτός, όμως, από την πρώιμη παραγωγή ο Σάκης Μαυρόγιαννης τονίζει ότι τα κηπευτικά προϊόντα που παράγονται όλο το χρόνο στη δυτική Αχαΐα και στη βόρεια Ηλεία έχουν το συγκριτικό πλεονέκτημα να προσφέρουν προστιθέμενη αξία στην οικονομία. Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και η παραγωγή κορινθιακής σταφίδας στην Αιγιάλεια, που τα τελευταία χρόνια σημειώνει ανοδική πορεία, όπως και η παραγωγή σπαραγγιών στην Αιτωλοακαρνανία, με σημαντικές ποσότητες να εξάγονται σε χώρες της βόρειας Ευρώπης. Μάλιστα, όσον αφορά στην παραγωγή σπαραγγιών, οι νέοι καλλιεργητές πήραν τη συγκεκριμένη απόφαση διαπιστώνοντας ότι οι καλλιέργειες καπνού δεν μπορούσαν να τους αποδώσουν τα προσδοκώμενα. 

Στο μεταξύ, υπάρχουν δύο ακόμη τομείς που οι νέοι παραγωγοί της Αχαΐας μπορούν να επενδύσουν και να αυξήσουν τα εισοδήματά τους. Η παραγωγή κρασιού και ελαιόλαδου εκτιμάται ότι έχει τα περιθώρια να κινηθεί περισσότερο ανταγωνιστικά στην αγορά, κυρίως λόγω ποιότητας, αρκεί βέβαια να γίνουν μεγαλύτερα βήματα στην τυποποίηση και την προώθηση.

Αλόη Βέρα και ελαιόλαδο 

στην κρητική γη 

Από την Κρήτη, στη Γερμανία και στη συνέχεια στον Καναδά και πάλι πίσω στην Κρήτη, ο Ηλίας Χρονάκης βρήκε τη δική του «θεραπεία» στο οικονομικό πρόβλημα με το «φυτό της αθανασίας» την αλόη.

Στον Τσούτσουρο, σε μία έκταση 130 στρεμμάτων, ο Ηλίας καλλιεργεί αλόη βέρα (Βarbandesis Miller), ποικιλία που χρησιμοποιείται τόσο στην εναλλακτική ιατρική όσο και στην αισθητική, καθώς μπορεί να αντιμετωπίσει πάνω από 60 διαφορετικές παθήσεις, αφού το ζελέ της αλόης περιέχει τουλάχιστον 75 γνωστά συστατικά, όπως βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα, μέταλλα, ένζυμα κ.τ.λ.

«Γνώρισα ο ίδιος τις θεραπευτικές ιδιότητες της αλόης και σκέφτηκα να αφιερώσω την ζωή μου για να μάθω περισσότερα και βέβαια να βοηθήσω και άλλους που έχουν διάφορα προβλήματα» λέει στο ΑΜΠΕ ο κ. Χρονάκης. Παράλληλα με την καλλιέργεια της αλόης έχει «στήσει» τη δική του εταιρεία, με έδρα το Ηράκλειο, απ’ όπου διαθέτει φρέσκα φύλλα αλόης, σε επιλεγμένα σημεία πώλησης, αλλά και με αποστολή στο σπίτι, με ένα τηλεφώνημα.

Ο Μανόλης Παπαδάκης ζούσε για αρκετά χρόνια στην Αθήνα, κάνοντας διάφορες δουλειές στην οικοδομή και στα έργα υποδομής, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. «Τότε υπήρχε δουλειά, έβγαινε το μεροκάματο και με μία, κάπως συντηρητική ζωή, κατάφερα να βάλω κάποια χρήματα στην άκρη» λέει στο ΑΜΠΕ και προσθέτει: «Πέρασε ο καιρός όμως, οι δουλειές περιορίστηκαν και έφτασα στο σημείο να μην κάνω ούτε ένα μεροκάματο για έξι μήνες. Τότε πήρα τη μεγάλη απόφαση να γυρίσω στον τόπο μου και να ασχοληθώ συστηματικά με την ελαιοκαλλιέργεια». 

Όπως εξηγεί, είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του περίπου 400 δένδρα και με τα χρήματα που είχε, αγόρασε και τρία γειτονικά ελαιόσπιτα, και με βάση τις οδηγίες γεωπόνου ξεκίνησε τη συστηματική καλλιέργεια της ελιάς, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει μία σημαντική παραγωγή λαδιού με χαμηλή οξύτητα.

Από γεωπόνος, αγρότης

 «Κρατάω την τύχη μου στα χέρια μου». Με τη φράση αυτή ο 41χρονος αγρότης Ευτύχης Τρικουνάκης απαντά σε όσους θεωρούν ότι η ύπαιθρος δεν έχει πια ζωή για τους νέους ανθρώπους.  Με σπουδές γεωπόνου, αντί για το γραφείο, προτίμησε να παλέψει στα χωράφια. 

«Ο μόχθος είναι καθημερινός, όμως υπάρχει δουλειά και μάλιστα πολλή, ενώ δεν υπάρχουν πρόθυμα ελληνικά χέρια για να βοηθήσουν. Αν κατεβείς στον κάμπο των Χανίων, θα δεις κυρίως αλλοδαπούς εργάτες να παίρνουν τα μεροκάματα, γιατί οι δικοί μας, ακόμα, το θεωρούν υποτιμητικό. Κάποιοι προτιμούν το καφενείο». 

Ο κ. Τρικουνάκης είναι οργανωτικό μέλος της ομάδας παραγωγών «Κορμός» που ασχολείται με τα εσπεριδοειδή και τα αβοκάντο. Τόσο ο ίδιος όσο και τα άλλα μέλη της ομάδας είναι νέοι αγρότες και προωθούν τα προϊόντα τους εντός και εκτός συνόρων.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Πηγή
 http://jimmy--pee.blogspot.com/