Επιστροφή στη φύση και τα παραδοσιακά της προϊόντα, φαίνεται πως κάνει η Ελλάδα του Μνημονίου. Την ώρα που οι Έλληνες σπεύδουν να καλλιεργήσουν μερικά λαχανικά σε μικρούς κήπους και περιβόλια, η Κρήτη ανακαλύπτει ... από την αρχή, ένα "θησαυρό" που φαίνεται πως είχε ξεχάσει!
Το παραδοσιακό κρητικό χαρούπι αξιοποιείται ξανά με τη μονάδα "Creta Carob", στην Αργυρούπολη Ρεθύμνου, να δείχνει το δρόμο. Οι Οικολόγοι Πράσινοι Κρήτης επισκέφθηκαν τη μονάδα, διαπιστώνοντας - με χαρά - ότι οι πραγματικοί θησαυροί μένουν αναλλοίωτοι στο χρόνο!
"Στις σημερινές συνθήκες οξύτατης οικονομικής κρίσης και οικονομικής κατοχής της χώρας από τους μηχανισμούς της «τρόικας», πολλοί μιλούν για «παραγωγική ανασυγκρότηση» της χώρας, για ανάπτυξη επιχειρηματικότητας και άλλα παρόμοια.
Τα λόγια όμως δεν φτάνουν, χρειάζονται συγκεκριμένες ιδέες και πράξεις. Με δεδομένες τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας, μια κατεύθυνση που πιστεύουμε πως θα μπορούσε να φέρει σύντομα θετικά αποτελέσματα είναι η αναζωογόνηση του αγροτικού τομέα και αυτό προϋποθέτει σωστή μεταποίηση και εμπορία των προϊόντων του" - αναφέρεται σε ανακοίνωση των Ο.Π.
Ο διευθυντής αυτής της οικογενειακής επιχείρησης, Ηλίας Μανούσακας ξενάγησε και συζήτησε με τα περίπου 20 μέλη των Οικολόγων Πρασίων που επισκέφθηκαν τη μονάδα.
Η επιχείρηση παίρνει χαρούπια από παραγωγούς της περιοχής και παράγει μια μεγάλη σειρά προϊόντων για ανθρώπινη διατροφή: Χαρουπάλευρο, σιρόπι χαρουπιού, αλεσμένο χαρούπι για τσάι, υποκατάστατο καφέ και υποκατάστατο κακάο από επεξεργασμένη σκόνη χαρουπιού, παξιμάδια από χαρουπάλευρο. Τα προϊόντα αυτά κυκλοφορούν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (Αυστρία, Γερμανία). 'Οσα από αυτά προέρχονται από πιστοποιημένες καλλιέργειες χαρουπιού έχουν το χαρακτηρισμό «βιολογικό προϊόν». Η τιμή καταναλωτή είναι εξαιρετικά προσιτή.
Είναι γνωστό πως από το χαρούπι παράγονται δεκάδες προϊόντων που χρησιμοποιούνται στη διατροφή ανθρώπου, στις ζωοτροφές και στη βιομηχανία. Η αξία του χαρουπιού στην ανθρώπινη διατροφή είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, δεδομένου ότι όχι μόνο έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε βιταμίνες και απαραίτητα ιχνοστοιχεία αλλα και η φυσιολογική επίδραση που ασκεί στον οργανισμό είναι πολύπλευρα θετική.
Η χαρουπιά είναι μια καλλιέργεια χωρίς απαιτήσεις (χρειάζεται μόνο συλλογή) και είναι ιδανική για αναδασώσεις. Όμως, η χρησιμοποίηση του χαρουπιού στην Κρήτη -που παράγει το 80% της συνολικής ποσότητας της χώρας- έχει μειωθεί πολύ, ακόμα και για ζωοτροφή.
Η σημαντική συμβολή του κ. Μανούσακα είναι πως κατάφερε να «αναστήσει» ένα νεκρό εμπορικά προϊόν, έναν «χαμένο θησαυρό» της παραδοσιακής παραγωγής της Κρήτης. Κάτι που δεν έγινε, φυσικά, χωρίς κόπο, επιμονή και ξόδεμα χρόνου και χρημάτων. Κι αυτό γιατί, μπορεί στην Κρήτη να παράγονται εξαιρετικής ποιότητας χαρούπια, αλλά η επεξεργασία τους για να παραχτούν προϊόντα ανθρώπινης διατροφής όπως π.χ. το χαρουπάλευρο, συναντά πολλά τεχνικά προβλήματα. Χρειάστηκε να αναπτύξει τη δικιά του τεχνογνωσία και να δημιουργήσει τον δικό του κατάλληλο μηχανολογικό εξοπλισμό.
"Συγχαίρουμε δημόσια τον κ. Μανούσακα και ευχόμαστε καλή συνέχεια. Ευχόμαστε, επίσης, η δραστηριότητά του να γίνει παράδειγμα για αντίστοιχες πρωτοβουλίες από άτομα και φορείς σε όλη την Κρήτη και σε όλη την Ελλάδα. «Χαμένοι θησαυροί» όπως το χαρούπι υπάρχουν πολλοί, αρκεί να ενδιαφερθούμε να τους ψάξουμε..." - καταλήγει η ανακοίνωση των Ο.Π.
Ο,τι γυαλίζει δεν είναι... χαρούπι
Οι οπαδοί των βιολογικών προϊόντων και των εναλλακτικών φυσικών γλυκαντικών ουσιών σίγουρα γνωρίζουν ότι το χαρούπι δεν είναι μόνο τροφή για γουρούνια ή κατσίκες. Παρά τον παρεξηγημένο του ρόλο, το χαρούπι μπορεί κάλλιστα να υποκαταστήσει τη σοκολάτα και το κακάο στη μαγειρική ενώ περιέχει τουλάχιστον τριπλάσιο ασβέστιο από το γάλα και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη, φώσφορο, σίδηρο και άλλα στοιχεία.
Από την άλλη πλευρά, το χαρούπι, τιμώντας την ταπεινότητά του από τα βάθη της ιστορίας, βοήθησε στην επιβίωση πληθυσμών που λιμοκτονούσαν σε κρίσιμες περιόδους, όπως πόλεμοι, θεομηνίες, αναγκαστικές μεταναστεύσεις. Οι Ελληνες παλαιότερων γενεών χρωστούν πολλά σε αυτό το φυσικό «κέρατο» στα χρόνια της Κατοχής και του εμφυλίου πολέμου. Το χαρουπάλευρο ή και το χαρουπόμελο ήταν τότε το «μάννα» της εποχής. Το ελάχιστο αλεύρι που έμπαινε στα νοικοκυριά μαζί με το χαρουπάλευρο ζυμωνόταν και έμπαινε στο φούρνο για την παρασκευή του ψωμιού. Ο αλεσμένος σπόρος του χαρουπιού αντικατέστησε και τον καφέ, όταν αυτός ήταν όχι μόνο είδος πολυτελείας αλλά απλώς ανύπαρκτος.
Η θρησκευτική παράδοση θέλει το χαρούπι να έχει βοηθήσει στην επιβίωση του Αγιου Ιωάννη του Βαπτιστή, εξ ου και το όνομα του «αρτόδεντρου του Αγ. Ιωάννου» που έχει σε κάποιες ευρωπαϊκές γλώσσες η χαρουπιά. Επίσης, και ο άσωτος υιός μπόρεσε να συντηρηθεί με χαρούπια.
Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, οι Αραβες έμποροι έφεραν στα ευρωπαϊκά λιμάνια τα χαρούπι. Μία εμπορική - οικονομική διάσταση του χαρουπιού είναι η σταθερότητα του βάρους του σπόρου του. Καθένας ζυγίζει περίπου 0,20 γραμμάρια. Που σημαίνει ότι πέντε σπόροι ισούνται με ένα γραμμάριο. Ετσι, στην Αφρική ο σπόρος χρησιμοποιήθηκε για το ζύγισμα μπαχαρικών ενώ στην Ινδία για το ζύγισμα των πολύτιμων λίθων και των κοσμημάτων, κυρίως όμως του χρυσαφιού. Ετσι, από το βάρος του σπόρου αυτού προέκυψε το βάρος του ενός καρατίου. Χαρούπι, καρούπ εις την αραβική... Είναι ίσως η πιο σπουδαία άμβλυνση των κοινωνικών αντιθέσεων στην ιστορία της γεύσης. Από την «ξυλοκερατιά» στη λάμψη του χρυσού...
Χαρούπι: η καταπληκτική, παρεξηγημένη τροφή
Όταν ωριμάζει ξεραίνεται και γίνεται σοκολατί. Παρόλο που σήμερα η λευκή ζάχαρη έχει κυριαρχήσει στην παρασκευή γλυκών, μέχρι και πριν από μερικούς αιώνες ένα από τα σημαντικότερα γλυκαντικά τροφίμων στον κόσμο ήταν η υγιεινή «σοκολάτα», που φύεται στα δέντρα αυτά. Αυτή η «σοκολάτα» υποτίθεται ότι τάϊσε τον Ιωάννη τον Βαπτιστή κατά την παραμονή του στην έρημο, τον άσωτο υιό της Παλαιάς Διαθήκης όταν ήταν πεινασμένος και χωρίς χρήματα, αλλά και τα στρατεύματα του Μωάμεθ. Αυτό το φρούτο έσωσε τα παιδιά από τον υποσιτισμό κατά τον Ισπανικό εμφύλιο και βέβαια πολλούς ανθρώπους στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.
Το χαρούπι είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές ιδιότητές του. Αναφορές σε ιατρικά περιοδικά στη δεκαετία του 1950 έδειξαν ότι χαρουπάλευρο αναμεμειγμένο στο γάλα θα μπορούσε να βοηθήσει τα νήπια να αφομοιώσουν τα γεύματά τους, σταματώντας τη διάρροια. Σύμφωνα με μια μελέτη που αναφέρθηκε στην καναδική Medical Association Journal, από 230 βρέφη με διάρροια, μόνο τρία δεν θεραπεύτηκαν με την προσθήκη σκόνης χαρουπιού στην διατροφή τους. Το χαρούπι χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία και την πρόληψη της διάρροιας στα ζώα, και για την πρόληψη και τη θεραπεία της δυσεντερίας στους ανθρώπους.
Το χαρούπι είναι γνωστό για τις φαρμακευτικές ιδιότητές του. Αναφορές σε ιατρικά περιοδικά στη δεκαετία του 1950 έδειξαν ότι χαρουπάλευρο αναμεμειγμένο στο γάλα θα μπορούσε να βοηθήσει τα νήπια να αφομοιώσουν τα γεύματά τους, σταματώντας τη διάρροια. Σύμφωνα με μια μελέτη που αναφέρθηκε στην καναδική Medical Association Journal, από 230 βρέφη με διάρροια, μόνο τρία δεν θεραπεύτηκαν με την προσθήκη σκόνης χαρουπιού στην διατροφή τους. Το χαρούπι χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία και την πρόληψη της διάρροιας στα ζώα, και για την πρόληψη και τη θεραπεία της δυσεντερίας στους ανθρώπους.
Οι ουσίες πηκτίνη και λιγνίνη που περιέχονται στα χαρούπια όχι μόνο ρυθμίζουν την πέψη, αλλά έχουν τη δυνατότητα να αδρανοποιούν και μεταφέρουν με ασφάλεια έξω από το σώμα βλαβερά στοιχεία (ακόμα και ραδιενεργά σωματίδια).
Απ΄όσο ξέρω στην Ελλάδα κανείς δεν τα εκμεταλλεύεται, παρόλο που η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδοτεί την καλλιέργειά τους. Στην Ιταλία υπάρχουν επίσης πολύ μεγάλες εκτάσεις με χαρουπιές, αλλά εκεί τα χαρούπια δίνουν την πρώτη ύλη για την παρασκευή ενεργού άνθρακα, που χρησιμοποιείται σαν υλικό φίλτρανσης τοξικών και άλλων οργανικών ουσιών. Και κάτι με ιστορικό ενδιαφέρον: οι σπόροι των χαρουπιών, λόγω του αξιοσημείωτα σταθερού βάρους τους, χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα σαν μονάδα μέτρησης βάρους για το χρυσό και τους πολύτιμους λίθους Έτσι , από την αρχαία ονομασία κεράτιον, προέκυψε και το γνωστό μας καράτι.
Το χαρούπι τρώγεται ευχάριστα ωμό, όντας γλυκό, αρωματικό και τραγανό. Το χαρουπάλευρο παράγεται από μια διαδικασία ξήρανσης, άλεσης, καθώς και ψήσιμου των λοβών αφού αφαιρεθούν οι σπόροι.
Το αλεύρι που προκύπτει προσφέρεται για μια σειρά χρήσεων για όσους έχουν (ξανα)ανακαλύψει τα μυστικά του χαρουπιού. Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε κάθε φορά που μια συνταγή απαιτεί σοκολάτα ή κακάο. Για να αντικαταστήσετε το κακάο, απλά χρησιμοποιήστε την ίδια ποσότητα χαρουπάλευρου. Το χαρουπάλευρο περιέχει περίπου 50% φυσικά ζάχαρα οπότε μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί για ζάχαρη σε όλα σχεδόν τα προϊόντα άρτου και ζαχαροπλαστικής. Φυσικά, η χρήση χαρουπάλευρου θα έχει ως αποτέλεσμα τα τρόφιμα να πάρουν χρώμα καφέ -σοκολατί και γεύση που μοιάζει με τη σοκολάτα. Αν δεν θέλετε τη γεύση αυτή, μπορείτε να δοκιμάσετε την ανάμειξη διαφόρων ποσοτήτων χαρουπάλευρου με μέλι για να βρείτε το μίγμα που σας ταιριάζει καλύτερα. Συνήθως τα χαρούπια χρησιμοποιούνται σαν υποκατάστατο σοκολάτας, αλλά το χαρούπι έχει τη δική του μοναδική γεύση και είναι πολύ ωραίο για ροφήματα, μπάρες με ξηρούς καρπούς, προϊόντα άρτου, ακόμη και ανακατεμένο με μαγειρεμένα φασόλια και σάλτσες μπάρμπεκιου.
Τα χαρούπια είναι τόσο διαφορετικά θρεπτικά και χημικά από τη σοκολάτα που οι άνθρωποι με αλλεργία στη σοκολάτα μπορούν να απολαύσουν γλυκά με χαρούπι. Τα χαρούπια είναι μια απίστευτα πλούσια πηγή τροφής, και είναι ίσως το ιδανικό «τρόφιμο επιβίωσης», δεδομένου ότι διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, δεν απαιτεί ιδιαίτερες συνθήκες αποθήκευσης και μπορεί να καταναλωθεί χωρίς προετοιμασίες. Είναι πλούσια σε ασβέστιο, μια και περιέχουν 350 mg ανά 100 gr. Συγκριτικά, το γάλα - που συχνά θεωρείται ως μια εξαιρετική πηγή ασβεστίου - περιέχει μόνο 120 έως 130 mg ασβεστίου ανά 100 gr, κι αυτά όχι καλά αφομοιώσιμα στην περίπτωση του παστεριωμένου αγελαδινού γάλακτος. Επιπλέον, τα χαρούπια δεν περιέχουν οξαλικό οξύ, όπως η σοκολάτα, το οποίο τείνει να μειώνει την ικανότητα του σώματος να αφομοιώσει το ασβέστιο.
Τα χαρούπια περιέχουν περίπου 4% πρωτεΐνη και 76% υδατάνθρακες. Αν και είναι πολύ γλυκά, περιέχουν 60% λιγότερες θερμίδες από τη σοκολάτα. Επιπλέον, περιέχουν σημαντικές ποσότητες φωσφόρου (81 mg ανά 100 gr), και άφθονο κάλιο (800 mg ανά 100 gr). Επίσης περιέχουν μικρές ποσότητες νατρίου και σιδήρου, και είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, βιταμίνες Β και πολλά άλλα μέταλλα.
Το χαρουπάλευρο είναι διαθέσιμο σε κάποια σούπερ μάρκετ και καταστήματα υγιεινής διατροφής. Διαβάστε όμως τη συσκευασία γιατί αν και το καθαρό είναι το πιο υγιεινό, συχνά προστίθενται και άλλα συστατικά όπως η σοκολάτα, η ζάχαρη και το κακάο. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για αλλεργικά άτομα να γνωρίζουν ότι το χαρουπάλευρο που αγοράζουν είναι καθαρό.
Το χαρουπάλευρο είναι διαθέσιμο σε κάποια σούπερ μάρκετ και καταστήματα υγιεινής διατροφής. Διαβάστε όμως τη συσκευασία γιατί αν και το καθαρό είναι το πιο υγιεινό, συχνά προστίθενται και άλλα συστατικά όπως η σοκολάτα, η ζάχαρη και το κακάο. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό για αλλεργικά άτομα να γνωρίζουν ότι το χαρουπάλευρο που αγοράζουν είναι καθαρό.
Περιέχει μόνο ίχνη θεοβρωμίνης, της δραστικής διεγερτικής ουσίας που βρίσκεται στη σοκολάτα και το κακάο. Στα ίδια καταστήματα μπορείτε να βρείτε επίσης και χαρουπόμελο. Χαρούπια ολόκληρα και ωμά μπορείτε να αγοράσετε στην αγορά (έχει σίγουρα στην Ευριπίδου) ή να μαζέψετε το καλοκαίρι σε όλη τη Νότια Ελλάδα και την Κρήτη. Εγώ έκανα τις ετήσιες προμήθειές μου στα Πούληθρα του Λεωνιδίου, κι έχω όλη τη χρονιά ένα νόστιμο, φυσικό και γλυκό σνακ.
Πηγές και περισσότερες πληροφορίες:
- cretalive.gr
- archive.enet.gr
- forumsa.gr/pdf
- eatcrete.com
- ippokrates-ygeia-diatrofi.blogspot.com
- http://misha.pblogs.gr/tags/charoypi-gr.html
- haniotika-nea.gr
- cretacarob.com
Περιπλανώμενος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου