Μολονότι είναι χρήσιμο να
μπορούμε να γνωρίζουμε την ποιότητα του γιαουρτιού που
αγοράζουμε, είτε για άμεση κατανάλωση, είτε για χρήση του στη μαγειρική,
καλό είναι να μπορούμε επίσης να το φτιάχνουμε μόνοι μας στο
σπίτι.
Αντίθετα από ότι συμβαίνει με την
Παρασκευή γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως είναι το βούτυρο, το
τυρί και το παγωτό, ο τρόπος που γίνεται το γιαούρτι είναι πολύ
λιγότερο περίπλοκος...........
Είναι επίσης σημαντικά φθηνότερος
και κοστίζει κάτω από το μισό της τιμής του γιαουρτιού του εμπορίου.
Επιπλέον, μπορείτε σίγουρα να ξέρετε πόσο φρέσκο είναι, τι
ποιότητα υλικών χρησιμοποιήθηκαν, πόσες θερμίδες περιέχει κλπ.
Στο σπιτικό γιαούρτι δεν έχετε να
προσθέσετε συντηρητικά, σταθεροποιητικές ουσίες για να είναι
πολύ πηχτό, τεχνητό χρωματισμό και αρώματα για να είναι
ευχάριστο στο μάτι και ελκυστικό στη γεύση ή ζάχαρη για να γλυκάνει.
Το να φτιάχνει κανείς γιαούρτι είναι μια
δημιουργική δραστηριότητα που δίνει ικανοποίηση ανάλογη με
εκείνη που δοκιμάζουμε όταν ψήνουμε ψωμί ή φυτεύουμε ένα σπόρο
και τον παρατηρούμε να αναπτύσσεται και να γίνεται φυτό με άνθη
και καρπούς.
Η ακόλουθη συνταγή σας βοηθά να φτιάξετε γιαούρτι σπίτι σας εύκολα και γρήγορα.
Τα συστατικά που θα χρειαστείτε:
1 κιλό γάλα κατα προτίμηση πρόβιο, φρέσκο, άβραστο, για να έχετε το καλύτερο αποτέλεσμα.
1 κουταλιά σούπας γεμάτη γιαούρτι
1. Θερμάνετε το γάλα στους 90 βαθμούς
κελσίου. Θα χρειαστείτε ένα θερμόμετρο αλλά αν δεν έχετε
μπορείτε να κλείσετε τη θερμότητα αμέσως προτού να αρχίσει να
βράζει το γάλα, δηλαδή μόλις το δείτε να αρχίζει να φουσκώνει.
2. Βγάλτε το γάλα από τη φωτιά και περιμένετε να πέσει η θερμοκρασία στους 45 βαθμούς κελσίου (για όσους διαθέτουν θερμόμετρο κουζίνας) αλλιώς τόσο ώστε να μπορείς να κρατήσεις το μικρό σου δαχτυλάκι μέσα στο γάλα και να μετρήσεις ως το 20 χωρίς να καείς.
3. Αραιώστε 1 κουταλιά σούπας γιαούρτι σε λίγο γάλα και ρίχτε το στο γάλα ανακατεύοντας.
4. Τοποθετήστε το σκεύος στο φούρνο στους 40-45 βαθμούς. Αν δεν έχουμε φούρνο σκεπάζουμε το σκεύος με κουβέρτα για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του και το αφήνουμε για 4 ώρες . Προσοχή δε κουνάμε ούτε αναταράσσουμε το σκεύος κατά την διάρκεια της πύξης.
5. Τοποθετούμε το γιαούρτι μας σε
θερμοκρασία δωματίου και μετά στο ψυγείο, το αφήνουμε για 24
ώρες χωρίς να το μετακινήσουμε και το καταναλώνουμε εντός 15
ημερών.
- H θερμοκρασία του γάλατος για να
πήξουμε γιαούρτη είναι από 45-50 βαθμούς. Πάνω από τους 50 η
γιαούρτη γίνεται ξινή ενώ κάτω από τους 45 η πήξη είναι ατελής
και χαμηλότερα από 40 σχεδόν δεν πήζει. Πάντα μιλάμε για την
παραδοσιακή μέθοδο κατασκευής, γι’ αυτό και δεν πρέπει να πέσει η
θερμοκρασία στην διάρκεια της πήξης. Σκεπάζουμε λοιπόν το ή τα σκεύη
μετά την ρίψη της μαγιάς με μάλλινα υφάσματα ή τα τοποθετούμε στο
φούρνο της ηλ. κουζίνας ανοικτά σε θερμοκρασία 45-50 βαθμούς. Αν
ο φούρνος μας έχει περισσότερο από 50 βαθμούς, η γιαούρτη μας
θα βγει ξινή.
-Αν η μαγιά που διαθέτουμε είναι ξινή, η γιαούρτη θα βγει ξινή έστω και αν πήξουμε στην ιδανική θερμοκρασία 47-48 βαθμούς.
-Σκεπασμένη ή στον φούρνο αφήνουμε το ή τα σκεύη για 2 ώρες. Στις 2 ώρες ελέγχουμε προσεκτικά χωρίς βίαιες κινήσεις, την πορεία της πήξης. Με το δάχτυλό μας δηλαδή χτυπάμε ελαφρά εξωτερικά το σκεύος για να δια πιστώσουμε την κατάσταση. Αν έχει πήξει, ξεσκεπάζουμε ή κλείνουμε τον φούρνο και αφήνουμε την πόρτα ανοικτή για 1 ώρα ακόμη. Αν δεν έχει πήξει εντελώς, αφήνουμε στην ίδια θέση για ακόμη 1 ώρα και μετά ξεσκεπάζουμε κ.τ.λ.
-Μετά τοποθετούμε το ή τα σκεύη σε
δροσερό μέρος όπου αυτή η παραδοσιακή γιαούρτη μπορεί να
διατηρηθεί χωρίς πρόβλημα για 48 ώρες τουλάχιστον ή στο ψυγείο
όπου διατηρείται για 10-12 ημέρες.
-Μπορούμε ακόμη να την αδειάσουμε σε
πυκνό τουλπάνι ή πάνινη λευκή σακούλα (π.χ. μαξιλαροθήκη) και να
την κρεμάσουμε να στραγγίσει για αρκετές ώρες ή μέχρι να
σταματήσει να «στάζει». Θα φτιάξουμε έτσι άριστο στραγγιστό
γιαούρτη, το οποίο επειδή έχει αποβληθεί ο ορός με το στράγγισμα, έχει
δυνατότητα διατήρησης στο ψυγείο μέχρι και 20 ημέρες.
Θα πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι αν
ακολουθήσουμε όλους τους κανόνες (βράσιμο γάλατος, θερμοκρασία,
μαγιά κ.τ.λ. κ.τ.λ.) και η γιαούρτη μας δεν πήξει ή πήξει
ατελώς, τότε μπορεί να συμβαίνουν τα εξής:
-Ο προμηθευτής μας, επειδή ίσως είχε περισσότερη ζήτηση από όσο γάλα διέθετε, εφάρμοσε την παλιά τεχνική της προσθήκης νερού. (Στην τυροκομική διάλεκτο του «συναφιού», αυτό ονομάζεται «βαφτισμένο γάλα», ή «αγιασμένο» ). Η προσθήκη σε ποσοστό 3% δεν δημιουργεί πρόβλημα επειδή στην διάρκεια του βρασμού τόσο είναι το ποσοστό υγρασίας που θα εξατμισθεί. Αν όμως με ελαφρά συνείδηση χαθεί το μέτρο, τότε χάσαμε γάλα, χρόνο και γιαούρτη.
-Υπάρχει ενδεχόμενο κάποια από τα ζώα του κοπαδιού να ασθενούν και να τους δίνεται αντιβίωση. Ναι μεν το γάλα είναι ασφαλές αφού βράζεται μέχρι αποστείρωσης, όμως δεν πήζει για γιαούρτη ή πήζει ατελώς.
-Αν όμως λόγω απειρίας, ξέφυγε η θερμοκρασία προς τα κάτω και η γιαούρτη δεν έπηξε καθόλου, τότε :
1. Αν έχουμε το ή τα σκεύη στο φούρνο, χωρίς να πειράξουμε τίποτε άλλο, προσπαθούμε να ανεβάσουμε την θερμοκρασία του γάλατος κοντά ή έστω λίγο πιο πάνω από τους 50 βαθμούς ανάβοντας τον φούρνο και αφού το καταφέρουμε, αφήνουμε σε ηρεμία να επαναρχίσει η διεργασία πήξης.
2. Αν έχουμε απλά τοποθετημένα και σκεπασμένα σκεύη, τότε συγκεντρώνουμε το γάλα σε ένα μεγάλο και ζεσταίνουμε στην φωτιά μέχρι το πολύ 52 βαθμούς και συνεχίζουμε κατά τα γνωστά.
Σε καμία από τις δύο πιο πάνω περιπτώσεις δεν ξαναπροσθέτουμε μαγιά.
Από εκεί και μετά ότι καταφέραμε το καταφέραμε και το κρατάμε ως εμπειρία για την επόμενη φορά.
Όλα όσα θα θέλατε να μάθετε γα την παρασκευή γιαουρτιού!!!
Απαιτούνται παρά μόνο δύο συστατικά:
γάλα και μαγιά (γιαουρτοπυτιά). Το γάλα της αγελάδας, του
προβάτου, της κατσίκας, της φοράδας, της γαϊδούρας, της
καμήλας, του βούβαλου κλπ. ακόμη και της σόγιας, μπορεί να
χρησιμοποιηθεί στη κατασκευή γιαουρτιού. Μπορείτε να
χρησιμοποιήσετε φρέσκο πλήρες ή αποβουτυρωμένο γάλα, γάλα
κονσερβοποιημένο ή γάλα - σκόνη, σε συνδυασμό των παραπάνω
μορφών γάλατος. Προσωπικά προτιμούμε τη γεύση του γιαουρτιού
από φρέσκο γάλα και το συνιστούμε, γιατί δίνει καλύτερα
αποτελέσματα.
Ένα κιλό γάλα θα δώσει ένα κιλό
γιαούρτι. Το άρωμα και η σύσταση θα διαφέρουν ανάλογα με τον
τύπο του γάλατος που θα χρησιμοποιηθεί. Το πλήρες γάλα θα δώσει
ένα λείο, ομοιογενές και εύγεστο γιαούρτι, ενώ το αποβουτυρωμένο
θα δώσει πενιχρότερο αποτέλεσμα. Για ένα πυκνότερο και γλυκύτερο
γιαούρτι χρησιμοποιήστε μισό και μισό από τους προηγούμενους
τύπους. Η προσθήκη άπαχης γαλακτόσκονης και (1 / 3 κυπέλλου σε 1
κιλό γάλα) στο πλήρες ή το αποβουτυρωμένο γάλα θα δώσει επίσης
ένα πιο πηχτό και πιο θρεπτικό γιαούρτι.
Η γιαουρτοπητιά, που θα βάλετε στο γάλα για να μετατραπεί σε γιαούρτι, μπορεί να είναι μια μικρή ποσότητα σπιτικού γιαουρτιού ή γιαουρτιού του εμπορίου, ή και στεγνή μαγιά. Αν χρησιμοποιήσετε την τελευταία, θα πρέπει να είναι "ζωντανή" (μη παστεριωμένη) φρέσκια και μη αρωματισμένη. Η στεγνή ή "ξηρή" μαγιά, που κοστίζει λίγο περισσότερο, πωλείται στα καταστήματα υγιεινών τροφών και σε ορισμένα φαρμακεία. Μπορεί να διατηρηθεί για πολλούς μήνες σε ψυχρό μέρος και να χρησιμοποιηθεί για το πήξιμο του φρέσκου γιαουρτιού.
Η γεύση του γιαουρτιού θα εξαρτηθεί τόσο από την εκλογή της μαγιάς, όσο και από τον τύπο του γάλατος που θα διαλέξετε. Μια παλιότερη, πιο ξινισμένη γιαουρτοπυτιά θα δώσει ξινό γιαούρτι (και θα χρειαστεί περισσότερο χρόνο για να ζυμωθεί), ενώ μια πιο φρέσκια πυτιά, θα δώσει ένα πιο γλυκόγευστο προϊόν.
Αφού διαλέξετε τον τύπο του γάλατος και τη μαγιά, θα μπορέσετε να προχωρήσετε στην Παρασκευή του γιαουρτιού της αρεσκείας σας.
Το Ζέσταμα και το Kρύωμα του Γάλατος
Καθώς το γάλα θα θερμαίνεται, πρέπει να το ανακατεύετε συχνά με ξύλινο κουτάλι, για να μην πιάσει πέτσα στην επιφάνεια. Αν όμως σχηματιστεί πέτσα αφαιρέστε την.
Στη συνέχεια, κατεβάστε την κατσαρόλα από τη φωτιά, ανακατεύοντας πότε - πότε μέχρι η θερμοκρασία να κατέβει στους 45° Κ (Χρησιμοποιήστε θερμόμετρο ζαχαροπλαστικής). Αυτή είναι η ιδεώδης θερμοκρασία για τον πολλαπλασιασμό των βακίλων του γιαουρτιού (τα βακτήρια πεθαίνουν αν η θερμοκρασία του γάλατος ξεπεράσει τους 45° Κ και παραμένουν ανενεργά όταν είναι κάτω από τους 35° Κ).
Αν δεν έχετε θερμόμετρο ζαχαροπλαστικής μπορείτε να δοκιμάσετε τη θερμοκρασία του γάλατος βουτώντας σ' αυτό το μικρό σας δάχτυλο: αν μετρήσετε αργά ως το δέκα, η θερμοκρασία είναι περίπου κατάλληλη. Φυσικά θα φροντίσετε το δάχτυλό σας - θερμόμετρο να είναι πολύ καθαρό για να αποφευχθεί αναμόλυνση του γάλατος.
Η Προσθήκη της Μαγιάς στο Γιαούρτι
Χωρίς αργοπορία - για να μην
κρυώσει περισσότερο το γάλα - τοποθετήστε δύο κουταλιές της
σούπας φρέσκο γιαούρτι (θερμοκρασία δωματίου) ή ένα σακουλάκι ξερής
μαγιάς του εμπορίου σε ένα μικρό μπολ.Αν χρησιμοποιήσετε φρέσκο γιαούρτι, χτυπήστε με το με πιρούνι, ώστε να γίνει σχεδόν ρευστό. Προσθέτετε μερικές κουταλιές χλιαρό γάλα κατά διαστήματα, συνεχίζοντας να χτυπάτε το μείγμα δυνατά ώσπου να γίνει ομοιογενές. Ρίξτε το έπειτα στο υπόλοιπο γάλα της κατσαρόλας και ανακατέψτε το καλά μέχρι να αναμιχθεί εντελώς.
Αν χρησιμοποιήσετε ξερή μαγιά, προσθέστε την στο χλιαρό γάλα και ανακατέψτε καλά μέχρι να ανακατευτεί εντελώς με το γάλα. Αν θέλετε να αυξήσετε ή να ελαττώσετε την ποσότητα του γάλατος, προσαρμόστε ανάλογα και την ποσότητα της μαγιάς. Φροντίστε ώστε να μην βάζετε πάρα πολύ μαγιά, γιατί το γιαούρτι σας θα γίνει υπερβολικά ξινό.
Για να γίνει πηχτό το γιαούρτι, ορισμένοι προσθέτουν στο γάλα λίγη ζελατίνη. Αν θέλετε να κάνετε και εσείς το ίδιο, λιώστε μια κουταλιά της σούπας ζελατίνη σε μια κουταλιά νερό. (Για περισσότερο πηχτό γιαούρτι, διπλασιάστε την ποσότητα της ζελατίνης και του νερού). Ανακατέψτε ζεσταίνοντας σε χαμηλή θερμοκρασία μέχρι να διαλυθεί η ζελατίνη εντελώς και μετά ρίξτε το διάλυμα στο ζεστό γάλα. Κρυώστε το μείγμα του γάλατος και της ζελατίνης στους 45° Κ και προσθέστε τη μαγιά όπως υποδείξαμε πιο πάνω.
Επώαση του Γιαουρτιού (Μέθοδοι Πήξης) και Eξοπλισμός.
Για την Παρασκευή του γιαουρτιού συνιστάται κάθε λογής εξοπλισμός, από δοχεία ντουμπλαρισμένα με το ξερό χόρτο μέχρι ηλεκτρικές συσκευές.
Στην πραγματικότητα, το γιαούρτι μπορεί να γίνει πολύ εύκολα και με επιτυχία στο σπίτι, χωρίς ειδικά σκεύη.
Το σημαντικό όμως είναι η διατήρηση σωστής και σταθερής θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια της ζύμωσης ή επώασης (πραγματικά πρόκειται για ένα είδος επώασης των καλοηθών βακτηρίων του γιαουρτιού). Όπως συμβαίνει με την μαγιά του ψωμιού (προζύμι) έτσι και οι βάκιλοι του γιαουρτιού είναι πάρα πολύ ευαίσθητοι στις αλλαγές της θερμοκρασίας.
Μην ξεχνάτε ότι τα βακτήρια είναι ανενεργά κάτω από τους 35° Κ και ότι σκοτώνονται σε θερμοκρασίες πάνω από τους 50° Κ. Πρέπει συνεπώς να βρείτε την κατάλληλη θερμοκρασία για να αναπτυχθούν τα βακτήρια και να πήξουν το γάλα, ώστε να αποκτήσει ημιστερεή σύσταση. Η θερμοκρασία των 45° Κ είναι η ιδεώδης γι' αυτό το σκοπό.
Ο ευκολότερος τρόπος για να διατηρήσετε σταθερή θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της ζύμωσης είναι να χρησιμοποιήσετε μια ηλεκτρική συσκευή. Οι συσκευές αυτές πωλούνται σε καταστήματα ηλεκτρικών ειδών ή εκεί που πωλούνται υγιεινές τροφές. Η καθεμία περιέχει θερμαντικό στοιχείο και ένα σετ από δοχεία με καπάκι. Από τη στιγμή που θα ελέγξετε τη θερμοκρασία και θα ακολουθήσετε τις οδηγίες του παρασκευαστή, μπορείτε να είστε βέβαιοι πως δεν θα αποτύχετε.
Ένας άλλος τρόπος παρασκευής γιαουρτιού είναι να χρησιμοποιήσετε ένα πλατύστομο θερμός, που το προθερμαίνεται ξεπλένοντας το με ζεστό νερό. Ρίχνετε μέσα το χλιαρό μείγμα του γάλατος, ανακατεμένο καλά με τη μαγιά και το σφραγίζετε αμέσως. Το αφήνετε χωρίς να το κουνήσετε 4 - 6 ώρες, μέχρι να πήξει. Έπειτα αφαιρείτε το σκέπασμα και το βάζετε στο ψυγείο να κρυώσει. Αφού κρυώσει καλά μεταφέρετε το γιαούρτι σε γυάλινο ή άλλο κατάλληλο σκεύος. Το θερμός, χάρη στη μονωτική του ιδιότητα θα διατηρήσει το μείγμα στη θερμοκρασία που είχε όταν το ρίξατε μέσα. Η μέθοδος αυτή είναι πράγματι σίγουρη.
Υπάρχει και ο τρίτος τρόπος, που ίσως δεν είναι τόσο σίγουρος όσο της ηλεκτρικής συσκευής ή του θερμός. Αυτός βασίζεται στη μέθοδο που με επιτυχία χρησιμοποιήθηκε στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία επί χιλιάδες χρόνια. Χύνετε το χλιαρό γάλα και το μείγμα της μαγιάς σε ένα καθαρό πήλινο τσουκάλι ή σε γυάλινο δοχείο (πυρέξ). Το σκεπάζετε με ένα μεγάλο πιάτο ή αλουμινόχαρτο. Σκεπάζετε έπειτα καλά το δοχείο με μάλλινο σάλι ή μικρή κουβέρτα και το αφήνετε να σταθεί, χωρίς να το κουνήσετε, σε ζεστό μέρος 45° απαλλαγμένο από ρεύματα, όπως είναι π.χ. ο θερμοθάλαμος της ηλεκτρικής κουζίνας, ο φούρνος, που έχετε θερμάνει στους 45° και έπειτα τον έχετε σβήσει.
Σημειώνεται ότι το γιαούρτι δεν πρέπει να ταραχθεί - δεν επιδέχεται τάραγμα κατά τη διάρκεια της πήξης. Ακολουθείστε οποιαδήποτε μέθοδο σας φαίνεται καλύτερη. Βεβαιωθείτε μόνο ότι η θερμοκρασία θα είναι γύρω στους 45° Κ. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
Πόσο θα Kρατήσει η Πήξη του Γιαουρτιού
Μερικές φορές μπορεί να παρατηρήσετε λίγη υδαρή ουσία (ορρός - τυρόγαλα) στην επιφάνεια. Πρόκειται για κάτι φυσικό που συμβαίνει σε όλα τα γιαούρτια είτε σπιτικά, είτε του εμπορίου. Μη το ανακατέψετε και μη το πετάξετε γιατί περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Β12 και μεταλλικά στοιχεία.
Για να εξασφαλίσετε μια συνεχή προμήθεια γιαουρτιού, θυμηθείτε να κρατάτε από κάθε πηξιά μια μικρή ποσότητα, που θα σας χρησιμεύσει για μαγιά. Αφού τοποθετήσετε τη μαγιά σε βάζο, το κλείνετε καλά και το διατηρείτε σε ψυγείο για μια περίπου εβδομάδα. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να φτιάχνετε γιαούρτι με δική σας σπιτική μαγιά, σχεδόν επάπειρον. Αν, ωστόσο, το γιαούρτι σας γίνει πολύ λεπτό στη δομή (νερουλό) ή πολύ άγευστο, ξαναρχίστε μια καινούργια μαγιά από καλό γιαούρτι με ξερή μαγιά του εμπορίου.
Στην απίθανη περίπτωση που δεν θα επιτύχουν οι προσπάθειές σας να φτιάξετε γιαούρτι, οι αιτίες θα πρέπει να είναι οι εξής:
1. Τα σκευή σας δεν ήταν απόλυτα καθαρά.
2. Τα βακτήρια της μαγιάς θα είχαν προηγούμενα σκοτωθεί με παστερίωση (φροντίστε να χρησιμοποιήσετε "ζωντανή" γιαουρτοπυτιά).
3. Το γάλα θα περιείχε αντιβιοτικά που είχαν ίσως δοθεί στο ζώο που το παρήγαγε (είναι παράνομο να πουλούν τέτοιο γάλα).
4. Η μαγιά θα ήταν πολύ παλιά.
5. Το γάλα δεν θα είχε βραστεί προηγούμενα για να σκοτωθούν τα βακτήρια που υπήρχαν σε αυτό.
6. Το γάλα θα ήταν πάρα πολύ καυτό, ή πάρα πολύ κρύο όταν προστέθηκε η μαγιά.
7. Η μαγιά δεν θα είχε αναμιχθεί εντελώς στο γάλα.
8. Το γάλα του μείγματος θα ταράχτηκε κατά τη διάρκεια της πήξης.
9. Δεν θα αφήσατε αρκετό χρόνο για να πήξει.
Πηγές:
http://yogurt.idx.gr/
http://www.ftiaxno.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου