0 Νεμέα: το ελληνικό Μπορντό

H Νεμέα είναι ένα σταυροδρόμι στο χρόνο, φορτωμένο με μύθους και ιστορικά γεγονότα. Εδώ πάλεψε ο Ηρακλής με το λιοντάρι, εδώ έδωσε την ιστορική μάχη στα Δερβενάκια ο Κολοκοτρώνης, εδώ καλλιεργείται το αμπέλι από τα προϊστορικά χρόνια κι εδώ ήταν η βάση των καλλιεργητών σταφίδας που δραστηριοποιήθηκαν έντονα στις αρχές του 20ου αιώνα. Για 2.500 χρόνια, το αμπέλι είναι συνυφασμένο με τη ζωή των κατοίκων της περιοχής, όπως μαρτυρούν άλλωστε και τα γίγαρτα (κουκούτσια σταφυλιών) που βρέθηκαν σε ανασκαφές.

---

Από την Αθήνα, ο δρόμος για τη Νεμέα είναι τόσο καλός που μπορείτε να την απολαύσετε ακόμα και με μια ημερήσια εκδρομή. Θα την προσεγγίσετε είτε μέσω της εθνικής οδού Αθηνών-Τριπόλεως, παίρνοντας την έξοδο προς Νεμέα, είτε μέσω της εθνικής οδού Αθηνών-Πατρών, παίρνοντας την έξοδο προς Κιάτο λίγο μετά την Κόρινθο. Από εκεί θα συνεχίσετε προς Κλημέντι και Ασπρόκαμπο, διασχίζοντας τους ορεινούς αμπελώνες της Κορινθίας. Σε κάθε περίπτωση, το τοπίο θα σας αποζημιώσει, αφού πρόκειται για έναν από τους πιο όμορφους αμπελότοπους της Ευρώπης -το Μπορντό της Ελλάδας, όπως πολλοί τον χαρακτηρίζουν- και το μεγαλύτερο των Βαλκανίων.

Οι αμπελώνες της Γαία Οινοποιητική στο Κούτσι Νεμέας

Όποιο δρόμο κι αν διαλέξετε, σε λιγότερο από δύο ώρες το άγχος της πόλης και οι τουριστικές ακτές του Κορινθιακού θα είναι παρελθόν, ενώ μπροστά σας θα βρίσκεται ο αμπελώνας της Νεμέας, που εντυπωσιάζει με την έκταση και τη συνεκτικότητά του (πάνω από 20.000 στρέμματα σχεδόν ενιαία, σε υψόμετρο που κυμαίνεται από τα 200 έως τα 800μ.). Με βάση τις ποιοτικές διαφορές των σταφυλιών χωρίζεται σε 3 ζώνες, και ακόμα περισσότερες υποπεριοχές, κάτι αντίστοιχο με τα γαλλικά «cru», μόνο που εδώ δεν είναι επισήμως αναγνωρισμένα. Μια θάλασσα χρωμάτων σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου, από το χαλκοπράσινο της ελιάς στο σκούρο πράσινο των κυπαρισσιών και τα ζωντανά χρώματα των αμπελιών και των αγριολούλουδων. Άλλωστε η άνοιξη είναι η καλύτερη εποχή για να επισκεφθείτε τη Νεμέα.

Οι πιθανότητες να χαθείτε είναι εξαιρετικά λιγοστές, καθώς στα σταυροδρόμια που σας αφορούν θα βρείτε τις χαρακτηριστικές καφέ πινακίδες των «δρόμων του κρασιού» που θα σας καθοδηγήσουν στα οινοποιεία της επιλογής σας.

Ο κος Τάκης Πυργάκης την εποχή του τρύγου

Το Κτήμα και το Οινοποιείο Λαφαζάνη στις Αρχαίες Κλεωνές Νεμέας

H κορινθιακή σταφίδα
Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, η μαύρη και η ξανθή σταφίδα έφευγαν από την καρδιά της Κορινθίας και ταξίδευαν έως την άλλη γωνιά της Ευρώπης, στη Μεγάλη Βρετανία, για να γεμίσουν πουτίγκες και κέικ. Στα χωριά της Νεμέας υπάρχουν ακόμα σημεία όπου λιάζουν σταφύλια για την παραγωγή σταφίδας καθώς εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομία της περιοχής, ενώ παραμένει ακόμα βασικό συστατικό της τοπικής κουζίνας (μπακλαβάς, φουσκωτές τηγανίτες με γέμιση από σταφίδες).

Πανοραμική άποψη της κοιλάδας της Νεμέας

Το Οινοποιείο Σκούρα στο Μαλαδένδρι, κοντά στο Άργος

Ο Γιώργος Σκούρας στο χώρο των δεξαμενών

Οι αμπελώνες του Κτήματος Σκούρα κοντά στο Γυμνό

 
Oι 29 οινοποιοί της περιοχής που συνιστούν ανεπιφύλακτα αγιωργίτικο
Η αύξηση του τουρισμού της Νεμέας οφείλεται κυρίως στα οινοποιεία, που αποτελούν την καρδιά της οικονομίας του τόπου και συγκεντρώνουν περισσότερους επισκέπτες και από τους τριγύρω αρχαιολογικούς χώρους. Όταν το αγιωργίτικο αναγνωρίστηκε ως ΟΠΑΠ, όλο και περισσότεροι παραγωγοί ξεκίνησαν να εμφιαλώνουν τα κρασιά τους, με αποτέλεσμα σήμερα τα οινοποιεία στη ζώνη της Νεμέας να αγγίζουν τα τριάντα. Περισσότερα από τα μισά είναι επισκέψιμα για γευσιγνωσία και οινικές εμπειρίες και οι παραγωγοί είναι πρόθυμοι να σας φιλέψουν τα καλύτερα κρασιά τους και να σας ξεναγήσουν στους αμπελώνες τους.

Ο χώρος γευσιγνωσίας του Κτήματος Λαυκιώτη στις αρχαίες Κλεωνές

Aμπελώνες Zαχαρία Aμπελώνες Παπαϊωάννου Aγροτικός Oινοποιητικός Συνεταιρισμός Nεμέας Γαία Oινοποιητική Zαφείρη Kωνσταντίνα Kατώγι και Στροφιλιά Kτήμα Γκόφα Kτήμα Δρυόπη Kτήμα Λαντίδη Kτήμα Mητραβέλα Kτήμα Mπίζιος Kτήμα Nεμείον Nεμέα Kτήμα Παλυβού Kτήμα Πυργάκη Kτήμα Pάπτη

Kτήμα Pεπάνη Kτήμα Σκούρα Kτήμα Σπυρόπουλου Kτήμα Xαρλαύτη Λιάκος Kωνσταντίνος Oινοποιείο Λαυκιώτη  Oινοποιία Aϊβαλή Oινοποιία Kορωνιώτη Oινοποιία Kουτσοδήμου Oινοποιία Λαφαζάνη Oινοποιία Nικολάου Oινοποιία Παπαντώνη Oινοποιία Πέππα Σεμέλη Οινοποιητική

Πανοραμική άποψη του οινοποιείου και των αμπελώνων του Κτήματος Ρεπάνη στον Ξερόκαμπο Νεμέας

Ο προθάλαμος που οδηγεί στην κάβα του οινοποιείου στο Κτήμα Ρεπάνη

 
Αγιωργίτικος οίνος

Το αγιωργίτικο είναι μια αμιγώς ελληνική ποικιλία σταφυλιού που φύεται στην περιοχή εδώ και αιώνες. Χρωστάει το όνομά του στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο Κουτσομόδι, στο μετόχι της οποίας βρίσκονταν στο παρελθόν τα περισσότερα αμπέλια. Για πολλά χρόνια, όλη η περιοχή ονομαζόταν Άγιος Γεώργιος πριν αποκτήσει ξανά το αρχαίο όνομά της.

Οι τοπικοί καλλιεργητές αποκαλούσαν για χρόνια την τοπική ποικιλία Μαύρο Νεμέας, Αϊ Γιώργη ή Μαυρούδι και μόλις το 2007 η ΕΝ.Ο.Α.Ν. (Ένωση Οινοπαραγωγών & Αμπελουργών Νεμέας) κατοχύρωσε την επίσημη ονομασία (και ορθογραφία) της ποικιλίας σε αγιωργίτικο. Το αγιωργίτικο δίνει τον οίνο Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (Ο.Π.Α.Π.). Η ζώνη ΟΠΑΠ καθιερώθηκε το 1971 και περιλαμβάνει τη Νεμέα και 15 χωριά (Νεμέα, Αρχαία Νεμέα, Αρχαίες Κλεωνές, Κούτσι, Δάφνη, Τιτάνη, Μποζικά, Ασπρόκαμπος, Πετρί, Αηδόνια, Γαλατάς, Λεόντειο, Γυμνό και Μαλανδρένι) που απλώνονται σε υψόμετρο από 250 ως 800 μ.

Οι αμπελώνες του Κτήματος Σεμέλη στο Κούτσι Νεμέας

Γευσιγνωσία στο Κτήμα Παλυβού

Η είσοδος του οινοποιείου

Τα παραδοσιακά εργαλεία της αμπελουργίας

Ένα κρασί χαρακτηρίζεται «Νεμέα Ο.Π.Α.Π.» όταν  τα αμπέλια βρίσκονται εντός της ζώνης και παράγεται από την ποικιλία αγιωργίτικο με στρεμματική απόδοση που δεν υπερβαίνει τα 1.200 κιλά ανά στρέμμα.

Το πορφυρό, βαθύ κόκκινο χρώμα της Νεμέας έκανε τους παλιούς να το χαρακτηρίσουν «αίμα του Ηρακλή». Πρόκειται για ένα κρασί με φρουτώδες άρωμα, βελούδινο σώμα και ευχάριστη οξύτητα.

Οι αμπελώνες της εταιρείεας Κατώγι και Στροφυλιά στον Ασπρόκαμπο Νεμέας

Το τρίτο οινοποιείο της εταιρείας Κατώγι-Στροφυλιά

Μετά τον τρύγο ακολουθεί πάντα το παραδοσιακό φαγοπότι

Οι δεξαμενές του οινοποιείου

Agenda

* Αν και ο πολιούχος της περιοχής είναι ο Άγιος Γεώργιος, η μεγαλύτερη τοπική θρησκευτική γιορτή είναι η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, στη χάρη της οποίας είναι αφιερωμένη η Ιερά Μονή της Παναγίας του Βράχου ή Πολύφεγγους, στο βράχο που βρίσκεται στην είσοδο της Νεμέας από την Εθνική Οδό Αθηνών-Τριπόλεως.

* Εδώ και λίγα χρόνια, έχουν αναβιώσει οι αθλητικοί αγώνες Νέμεια, ένας από τους τέσσερις που υπήρχαν στην αρχαιότητα. Στις αρχές Ιουνίου, περίπου 500 αθλητές απ’ όλο τον κόσμο χωρισμένοι σε ηλικιακές ομάδες φορούν τις χλαμύδες τους και τρέχουν γυμνόποδες προς τιμήν του Νέμειου Δία.

* Κάθε χρόνο, στην καρδιά του τρύγου, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου διοργανώνονται οι Μεγάλες Ημέρες της Νεμέας, η μεγαλύτερη γιορτή της περιοχής  η οποία συνδυάζεται και με την παραγωγική δραστηριότητα.

Το Οινοποιείο Σπυρόπουλου, ένα από τα πρώτα επισκέψιμα οινοποιεία της περιοχής

Insider tips

• Επιβάλλεται μια βόλτα από την αρχαία Νεμέα για να δείτε από κοντά το φημισμένο ναό του Δία που είναι περικυκλωμένος από αμπέλια, τα ερείπια από τους χώρους της παλαίστρας, του γυμναστηρίου και του βωμού όπου ορκίζονταν οι αθλητές, τις εντυπωσιακές εγκαταστάσεις των λουτρών και φυσικά το στάδιο και τον ιερό περίβολο με τα κυπαρίσσια (τα σημερινά κυπαρίσσια έχουν φυτευτεί στα σημεία όπου βρέθηκαν οι λάκκοι από τις ρίζες των παλαιών).

• Η συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου, αν και μικρή σε έκταση, είναι πλούσια σε ευρήματα (τμήματα των κτισμάτων, μαρμάρινες στήλες, νομίσματα, αγγεία ή κεραμικά καθώς και τα περίφημα κοσμήματα των μυκηναϊκών τάφων της Αηδόνας, που επέστρεψαν στη Νεμέα από τη Νέα Υόρκη λίγο πριν βγουν σε δημοπρασία).

• Αν ανήκετε στους φανατικούς του κρασιού, επισκεφθείτε τα λιγοστά ερείπια της Φλειούντας, της αρχαίας πόλης της Πελοποννήσου, κοντά στη Nεμέα. Ο «Φλειάσιος Oίνος» θεωρείται ο πρόγονος του σημερινού οίνου «Nεμέα». Όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία λειτουργούν καθημερινώς πλην Δευτέρας, 8:30-15:00

• Για να αντιληφθείτε την έκταση της περιοχής και για να απολαύσετε τον αμπελώνα από ψηλά, σε όλο του το μεγαλείο, επισκεφθείτε τη Μονή της Παναγιάς του Βράχου.