Συγγραφέας: Παπαγεωργίου Μηνάς(Beetlejuice)
Στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου, ανάμεσα σε Κρήτη και Ρόδο, βρίσκεται το νοτιότερο -μαζί με τη μικρή Κάσο- νησί των Δωδεκανήσων. Πρόκειται για την Κάρπαθο, την ανεμόεσσα, όπως είναι γνωστή, από τα ομηρικά κιόλας χρόνια. Ένας τόπος που χαρακτηρίζεται από την αβίαστη προσήλωση των κατοίκων του στα ήθη και στα έθιμα τους, έθιμα πανάρχαια, οι ρίζες των οποίων αρκετές φορές χάνονται ως τα βάθη των αιώνων.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε βρέθηκα στην Κάρπαθο και αποφάσισα να μεταβώ σε μια ξεχασμένη γωνιά της, σε έναν ιδιαίτερο γεωγραφικό χώρο που αποτελούσε κατά την αρχαιότητα μια από τις τέσσερις αρχαίες πόλεις του νησιού. Επρόκειτο για την αρχαία Βρυκούς (σημ. ονομασία Βρουκούντα) που μαζί με το Ποτίδαιον, την Αρκεσσία και τη Νίσυρο (που τοποθετείται στο νησάκι «Σαρία στα βόρεια) συνέθεταν από το 1500 π.Χ την Καρπαθιακή Τετράπολη.
Η ώρα είναι τρεις και μισή το μεσημέρι και μόλις έχω παρκάρει με το αυτοκίνητό μου λίγα μέτρα πιο πέρα από το τελευταίο σπίτι του απομονωμένου οικισμού «Αυλώνα» που βρίσκεται στα βορειοδυτικά του νησιού. Η Αυλώνα, αποτελεί κατά κάποιο τρόπο επίνειο της Ολύμπου, ενός εκ των τελευταίων παραδοσιακών χωριών της χώρας μας, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νοτιότερα. Το ταξίδι μου είχε ήδη ξεκινήσει μιάμιση ώρα πριν από την πρωτεύουσα του νησιού, τα Πηγάδια. Φορτώνομαι τον ταξιδιωτικό μου σάκο και ξεκινώ την πορεία μου για την αρχαία πόλη. Ένα στενό μονοπάτι αρχίζει να ξεδιπλώνεται μπροστά μου. Το τοπίο είναι βραχώδες και το έδαφος άγονο, αν και είναι φανερό πως μεγάλο ποσοστό των εκτάσεων που αντικρύζω χρησιμοποιήθηκε κατά το παρελθόν για γεωργικούς σκοπούς. Η απόλυτη σιωπή και η αίσθηση απομόνωσης που με κυριεύει, «σπάει» αραιά και που από τα βελάσματα των αγριοκάτσικων που με κατασκοπεύουν από τους λόφους που ορθώνονται δεξιά και αριστερά μου.
Μια ώρα περίπου αργότερα, ξαποσταίνω στο λοφίσκο, πάνω από τα ερείπια της αρχαίας Βρυκούς ή τέλος πάντων ότι έχει ξεθαφτεί από αυτήν μέχρι και τις μέρες μας. Συστηματικές ανασκαφές δεν έχουν γίνει, έτσι ο επισκέπτης έρχεται αβίαστα σε άμεση επαφή με ένα από τα πολλά κομμάτια της «άγνωστης ιστορίας» του νησιού. Η περιοχή είναι κατάσπαρτη από λείψανα της αρχαίας πόλης, που συνέχισε να ακμάζει και στα πρώτα βυζαντινά χρόνια.
Τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα είναι χωρίς αμφιβολία οι λαξευτοί τάφοι που περιέγραψε πρώτος από το 1880 ο M. Beaudouin. Ο χώρος είναι ελκυστικός για αυτόν που αναζητά υπολείμματα μυκηναϊκής ή και παλαιότερης κατοίκησης.
Παρ' όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα είναι όλα μεταγενέστερα και πιθανότατα χρησιμοποιούνται από την αρχαϊκή περίοδο και εξής. Τα τείχη της πόλης που συναντώ κατά την περιήγησή μου στο ακρωτήρι της αρχαίας πόλης ανήκουν στην υστεροκλασσικά και ελληνιστικά χρόνια. Ωστόσο κατά τις πρόχειρες ανασκαφές του 1976 ο Ι. Παπαχριστοδούλου ανακάλυψε αρκετές λεπίδες οψιανού που χρησιμοποιούνταν από τη νεολιθική εποχή. Λίγα μέτρα πριν συναντήσω τη θάλασσα κατηφορίζω τα πέτρινα σκαλοπάτια και εισέρχομαι στο σπήλαιο που φιλοξενεί το εκκλησάκι του αγ. Ιωάννη.
Πρόκειται ξεκάθαρα για αρχαίο ελληνικό ναό (πιθανότατα της Αφροδίτης ή της Αρτέμιδος), που χρησιμοποιήθηκε σε δεύτερο χρόνο από τους χριστιανούς. Κάθε χρόνο, στις 29 Αυγούστου, διοργανώνεται εδώ το ξακουστό πανηγύρι. Η γραφικότητα του γεωφυσικού σκηνικού, η μετάβαση των επισκεπτών στη Βρουκούντα δια ξηράς μέσω της Αυλώνας ή μέσω της θάλασσας από το Διαφάνι, η διαμονή στην ύπαιθρο, ο ολονύκτιος χορός, το εν οργάνοις ανηφόρισμα προς την Αυλώνα μέσα στην αυγουστιάτικη ζέστη, είναι στοιχεία που μένουν ανεξίτηλα στη μνήμη των επισκεπτών.
Όμως όλες αυτές οι πολύβουες γιορτές μοιάζουν τόσο ξένες για μένα ... Έχω επιλέξει το μοναχικό ταξίδι που με καθιστά ικανό να περιστρέφομαι στις δίνες του χωρόχρονου, αφουγκραζόμενος τους ήχους των κυμάτων που σκάνε στα απότομα βράχια και τις κραυγές των μισοθαμμένων μνημείων που αποζητούν λίγη από την προσοχή των αρμοδίων για να έρθουν και πάλι στο φως...
Πηγές
* Καρπαθιακαί Μελέται, Πρώτος Τόμος, Κεφάλαιο Ε.Μ Μελά «Η εποχή του Χαλκού στην Κάρπαθο»
* L' ile de Karpathos, M. Beaudouin
[Φωτογραφικό Υλικό:]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου