Η όρκα είναι ένα από τα αξιοθαύμαστα ζώα του πλανήτη μας. Το μέγεθός της, η εντυπωσιακή εμφάνισή της με το ασπρόμαυρο χρώμα, η ευφυΐα της, η δύναμή της την κάνουν μοναδική!
Είναι ένα από τα 35 είδη στην οικογένεια δελφινίδες, που πρωτοεμφανίστηκε περίπου 11 εκατομμύρια χρόνια πριν. Αναφέρεται κοινώς ως φάλαινα δολοφόνος και σπανιότερα ως "Μαύρο ψάρι".
Οι όρκες απαντώνται σε όλους τους ωκεανούς, από τις παγωμένες περιοχές της Αρκτικής και της Ανταρκτικής έως τις τροπικές θάλασσες. Είναι το μεγαλύτερο σωζόμενο μέλος της οικογένειας των δελφινιών και ένα από τα πιο ισχυρά αρπακτικά του κόσμου.
Φωτογραφία no ceiling
Το αρσενικό συνήθως έχει μήκος που κυμαίνεται μεταξύ 6m και 8m και ζυγίζει πάνω από 6 τόνους. Τα θηλυκά είναι μικρότερα, και το μήκος τους μπορεί να είναι από 5m έως και 7m , ενώ ζυγίζουν 3-4 τόνους. Τα νεογέννητα ζυγίζουν περίπου 180 κιλά και έχουν μήκος 2,4m. Το μεγάλο μέγεθος της όρκας καθώς και η δύναμή της την καθιστούν ένα από τα γρηγορότερα θαλάσσια θηλαστικά, καθώς είναι ικανή να κινηθεί με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 56 χιλιόμετρα την ώρα. Η διάρκεια ζωής των θηλυκών είναι κατά μέσο όρο 50 χρόνια, με μέγιστη 80-90 χρόνια. Τα αρσενικά ζουν κατά μέσο όρο 29 χρόνια, με μέγιστη διάρκεια ζωής 50-60 χρόνια. Σε πολλές περιπτώσεις, η διάρκεια ζωής των φαλαινών-δολοφόνων εξαρτάται από τη θέληση του ζώου.
Το αρσενικό συνήθως έχει μήκος που κυμαίνεται μεταξύ 6m και 8m και ζυγίζει πάνω από 6 τόνους. Τα θηλυκά είναι μικρότερα, και το μήκος τους μπορεί να είναι από 5m έως και 7m , ενώ ζυγίζουν 3-4 τόνους. Τα νεογέννητα ζυγίζουν περίπου 180 κιλά και έχουν μήκος 2,4m. Το μεγάλο μέγεθος της όρκας καθώς και η δύναμή της την καθιστούν ένα από τα γρηγορότερα θαλάσσια θηλαστικά, καθώς είναι ικανή να κινηθεί με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 56 χιλιόμετρα την ώρα. Η διάρκεια ζωής των θηλυκών είναι κατά μέσο όρο 50 χρόνια, με μέγιστη 80-90 χρόνια. Τα αρσενικά ζουν κατά μέσο όρο 29 χρόνια, με μέγιστη διάρκεια ζωής 50-60 χρόνια. Σε πολλές περιπτώσεις, η διάρκεια ζωής των φαλαινών-δολοφόνων εξαρτάται από τη θέληση του ζώου.
Θεωρούνται κορυφαίοι θηρευτές, καθώς δεν έχουν φυσικούς εχθρούς και τρέφονται ακόμα και με μεγάλους καρχαρίες. Κάποιες τρέφονται αποκλειστικά με ψάρια, ενώ άλλες κυνηγούν θαλάσσια θηλαστικά όπως: θαλάσσιους λέοντες, φώκιες, θαλάσσιους ίππους, ακόμη και μεγάλες φάλαινες. Μερικές φορές αποκαλούνται "λύκοι της θάλασσας", επειδή κυνηγούν σε ομάδες, όπως και οι λύκοι.
Οι θηλυκές φάλαινες-δολοφόνοι, μετά την ηλικία των 15 χρόνων και με περίοδο κύησης που διαρκεί από 15 έως 18 μήνες, γεννούν ένα μικρό, περίπου μια φορά κάθε πέντε χρόνια.
Η θνησιμότητα των
μικρών φαλαινών είναι μεγάλη, κατά τους πρώτους 6-7 μήνες της ζωής
τους. 37-50% των μικρών πεθαίνουν. Στην φροντίδα των νεαρών φαλαινών
συμμετέχουν και οι δύο γονείς.
Οι όρκες είναι ιδιαίτερα κοινωνικές. Είναι αξιοσημείωτες για τις πολύπλοκες κοινωνίες τους. Μόνο οι ελέφαντες και τα πρωτεύοντα θηλαστικά, όπως οι άνθρωποι, ζουν σε συγκριτικά πολύπλοκες κοινωνικές δομές. Κάποιοι πληθυσμοί αποτελούνται
από οικογένειες βασιζόμενες στη γραμμή αίματος της μητέρας οι οποίες
είναι οι σταθερότερες από τις αντίστοιχες κάθε άλλου ζωικού είδους.
Η όρασή τους είναι εξαιρετική, πάνω και κάτω από το νερό, όπως και η ακοή τους. Έχουν επίσης καλή αίσθηση της αφής. Έχουν εξελιγμένο βιολογικό σόναρ, ανιχνεύοντας με τον τρόπο αυτό τη θέση και τα χαρακτηριστικά του θηράματος και άλλα αντικείμενα στο περιβάλλον τους.
Οι όρκες έχουν το δεύτερο βαρύτερο εγκέφαλο από όλα τα θαλάσσια θηλαστικά. Μιμούνται η μία την άλλη, και φαίνεται πως διδάσκουν εκούσια διάφορες τεχνικές σε άλλους συγγενείς τους. Αυτό γίνεται πιο εμφανές όταν φάλαινες-δολοφόνοι βγαίνουν εσκεμμένα στις παραλίες για να πιάσουν φώκιες.
Φωτογραφία Traveler Jim
Στην Península Valdés, μερικές φορές ενήλικες όρκες αρπάζουν φώκιες από την ακτή, και τις αφήνουν κοντά στα μικρά τους, βοηθώντας τις νεαρές φάλαινες να εξασκηθούν στις δύσκολες τεχνικές αρπαγής με τα εξασθενημένα πλέον θηράματα. Στα νησιά Crozet, οι μητέρες σπρώχνουν τα μικρά τους στις ακτές, περιμένοντας ώστε, αν χρειαστεί, να τραβήξουν τα μικρά τους πίσω στη θάλασσα.
Άτομα που έχουν έρθει σε στενή επαφή με τις όρκες αναφέρουν πληθώρα συμβάντων που δείχνουν την περιέργεια αυτών των φαλαινών, τη διάθεσή τους για παιχνίδι και την ικανότητά τους να λύνουν προβλήματα. Για παράδειγμα, οι όρκες της Αλάσκας έχουν μάθει όχι μόνο να κλέβουν ψάρια από παραγάδια, αλλά αντιμετώπισαν και ποικίλες τεχνικές σχεδιασμένες για να τις σταματήσουν, όπως τη χρήση γραμμών χωρίς δόλωμα ως δέλεαρ.
Φωτογραφία Images by John 'K'
Σε μια περίπτωση κάποιοι ψαράδες
τοποθέτησαν τα πλοία τους σε θέσεις που απείχαν μεταξύ τους αρκετά
μίλια, και εκ περιτροπής ανέσυραν μικρές ποσότητες από την ψαριά τους,
με την ελπίδα ότι οι φάλαινες δε θα προλάβαιναν να κινούνται ανάμεσα στα πλοία για να κλέψουν ψάρια καθώς θα συλλέγονται.
Ένας μελετητής περιέγραψε αυτό που ακολούθησε ως εξής: "Για λίγη ώρα πέτυχε. Μετά από λίγο οι φάλαινες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Χρειάστηκε λιγότερο από μία ώρα για να βρουν τη λύση. Ήταν τόσο χαρούμενες όταν τα κατάφεραν, που παίζαμε παιχνίδια. Πηδούσαν έξω από το νερό, δίπλα στα πλοία". —Craig Matkin.
Φωτογραφία fotolen
Οι ερευνητές περιγράφουν επίσης περιπτώσεις στις οποίες άγριες όρκες προκαλούν παιχνιδιάρικα ανθρώπους μετακινώντας επανειλημμένα αντικείμενα που οι άνθρωποι προσπαθούν να φτάσουν, ή ξαφνικά εκτοξεύουν ένα κομμάτι πάγου αφότου κάποιος τους πετάξει μια χιονόμπαλα.
Η χρήση διαλέκτων που κάνουν οι όρκες και η μεταβίβαση πολύπλοκων κυνηγετικών τεχνικών που έχουν μάθει από γενιά σε γενιά έχουν περιγραφεί ως ένα είδος πολιτισμού. Οι πολύπλοκες και σταθερές διάλεκτοι και οι συμπεριφορές
ομάδων φαλαινών-δολοφόνων που ζουν στις ίδιες περιοχές φαίνεται πως δεν
εμφανίζονται σε κανένα άλλο είδος, με εξαίρεση τους ανθρώπους, και
συνιστούν ανεξάρτητη εξέλιξη πολιτισμικών χαρακτηριστικών.
Τα άγρια αυτά θηλαστικά έχουν σημαντική θέση στις παραδόσεις ιθαγενών, με δοξασίες που ποικίλουν: κάποιοι τις θωρούν ως τις ψυχές των ανθρώπων, ενώ άλλοι ως ανελέητους δολοφόνους.
Έχουν εξέχουσα θέση στην ιστορία, την τέχνη και την θρησκεία των αυτόχθονων λαών της βορειοδυτικής ακτής του Ειρηνικού.
Έχουν εξέχουσα θέση στην ιστορία, την τέχνη και την θρησκεία των αυτόχθονων λαών της βορειοδυτικής ακτής του Ειρηνικού.
Οι Χάιντα τις θεωρούν τα πιο ισχυρά πλάσματα του ωκεανού και
η μυθολογία τους λέει ότι ζουν σε σπίτια και πόλεις στα βάθη του
ωκεανού. Σύμφωνα με τους μύθους τους, οι όρκες παίρνουν ανθρώπινη μορφή
όταν βυθίζονται και όσοι άνθρωποι πνίγονται πηγαίνουν να ζήσουν μαζί τους.
Φωτογραφία marlin harms
Οι Kwakwaka'wakw πιστεύουν ότι είναι οι κυρίαρχοι του υποθαλάσσιου κόσμου και ότι έχουν τα λιοντάρια της θάλασσας ως σκλάβους και τα δελφίνια ως πολεμιστές.
Στην μυθολογία τους, όπως και σε αυτήν των Nuu-chah-nulth, οι όρκες είναι οι ψυχές των νεκρών αρχηγών τους.
Οι Tlingit της νοτιοανατολικής Αλάσκας τις θεωρούν θεματοφύλακες των ωκεανών και ευεργέτες των ανθρώπων. Στις ιστορίες των Yupik της Σιβηρίας, οι όρκες εμφανίζονται ως λύκοι τον χειμώνα και οι λύκοι εμφανίζονται ως φάλαινες-δολοφόνοι το καλοκαίρι. Πιστεύουν ότι είναι οι προστάτες και βοηθοί τους κατά τη διάρκεια του κυνηγιού τους στη θάλασσα.
Φωτογραφία Crieffy.
Στους δυτικούς πολιτισμούς, κυριαρχούσε ο φόβος για την όρκα, που θεωρούνταν άγριο και επικίνδυνο αρπακτικό. Ο πρώτος που περιέγραψε μια φάλαινα-δολοφόνο ήταν ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος, (Ρωμαίος φυσικός φιλόσοφος και ιστοριογράφος, περίφημος κυρίως από το έργο του «Φυσική Ιστορία»), γύρω στο 70 μ.Χ., ο οποίος έγραψε: "Οι όρκες, την εμφάνιση των οποίων καμιά άλλη εικόνα δεν μπορεί να περιγράψει, εκτός από μια τεράστια μάζα άγριας σάρκας με δόντια, είναι εχθροί των άλλων (φαλαινών), στις οποίες επιτίθενται και ξεσκίζουν, όπως τα πολεμικά πλοία εμβολίζουν."
Παγκοσμίως, οι εκτιμήσεις του πληθυσμού των
φαλαινών δολοφόνων είναι αβέβαιες, αλλά πρόσφατες εκτιμήσεις συμφωνούν
σε ένα ελάχιστο 50.000. Ντόπιες εκτιμήσεις συμπεριλαμβάνουν 25.000 όρκες
στον Ατλαντικό, 8.500 στον τροπικό Ειρηνικό, 2.250-2.700 στον πιο ψυχρό βορειοανατολικό Ειρηνικό και 500-1.500 στη Νορβηγία. Ο Οργανισμός Αλιείας της Ιαπωνίας υπολόγισε ότι οι όρκες που βρίσκονται στις θάλασσες γύρω από την Ιαπωνία είναι 2.321.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου