Το ολοένα πιο απειλητικό φαινόμενο του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής στη Γη, καθώς και οι σχετικές συγκρίσεις με άλλα σώματα του ηλιακού μας συστήματος, ήταν το αντικείμενο διεθνούς συνεδρίου που διοργάνωσε το Κέντρον Ερεύνης Φυσικής της Ατμοσφαίρας και Κλιματολογίας της Ακαδημίας Αθηνών, σε συνεργασία με το Μαριολοπούλειο- Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος. Διακεκριμένοι Έλληνες και ξένοι επιστήμονες κατέθεσαν τον διεπιστημονικό προβληματισμό τους για ένα πολυδιάστατο ζήτημα που δεν γνωρίζει σύνορα και εμπλέκει όλο το πλανητικό μας σύστημα...
Όπως τονίστηκε, μεταξύ άλλων, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, οι διαστάσεις του οποίου δεν είναι ακόμα απόλυτα γνωστές, οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανθρωπογενή παρέμβαση στο κλίμα, αλλά και σε ευρύτερες φυσικές διαδικασίες που ξεπερνούν τις ανθρώπινες δραστηριότητες.
Στο συνέδριο, όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, παρουσιάστηκε η διαχρονική εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών σχετικά με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ενώ επισημάνθηκε ότι κάτι ανάλογο συμβαίνει, πέρα από τη Γη, ιδίως στην Αφροδίτη, αλλά και στον δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα. Τη χειρότερη γνωστή εξέλιξη είχε το φαινόμενο του θερμοκηπίου στην Αφροδίτη, στην οποία επικρατούν θερμοκρασίες πολλών εκατοντάδων βαθμών Κελσίου, ενώ πιο πρόσφατη ήταν η ανακάλυψη αντίστοιχου φαινομένου και στον δορυφόρο του Κρόνου Τιτάνα.
Τονίστηκε επίσης ότι η αποσταθεροποίηση του κλίματος λόγω της ανθρωπογενούς παρέμβασης έχει πολύ σοβαρές συνέπειες, όπως η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης ακραίων φυσικών φαινομένων, ιδίως καύσωνες, καταιγίδες και πλημμύρες, κατά τα τελευταία 50 χρόνια.
Ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός, πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Όζοντος, ο οποίος είχε και την πρωτοβουλία διοργάνωσης του συνεδρίου, έκανε μια εκτενή ιστορική αναδρομή στους φιλοσόφους και επιστήμονες, από την αρχαία Αίγυπτο και την αρχαία Ελλάδα έως τους σύγχρονους, οι οποίοι σταδιακά έριξαν φως στα μυστήρια του κλίματος, της ατμόσφαιρας και του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Υπενθύμισε ότι ο Αριστοτέλης πρώτος χρησιμοποίησε τη λέξη «κλίμα» και ότι αρχικά τα φυσικά φαινόμενα που επηρεάζουν τον καιρό και ειδικότερα τη θερμοκρασία του πλανήτη, ερμηνεύονταν μέσα από θρησκευτικούς παράγοντες και μετά μέσα από την αλληλεπίδραση των θεωρούμενων τεσσάρων βασικών στοιχείων (γη-αέρας-νερό-φωτιά). Σήμερα πια, όπως ανέφερε, μετά από διαδοχικές επιστημονικές ανακαλύψεις, έχει γίνει αντιληπτό ότι τα κλιματικά φαινόμενα (όπως και η κλιματική αλλαγή ειδικότερα) είναι μη γραμμικές και πολύπλοκες διαδικασίες, που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση εκατοντάδων φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων στη γεώσφαιρα, τη βιόσφαιρα, την υδρόσφαιρα, την κρυόσφαιρα και την ατμόσφαιρα.
Ο Ζερεφός τόνισε ότι «τα πολύπλοκα συστήματα απαιτούν και πολύπλοκες δράσεις», ενώ, όπως είπε η συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα από περίπου 400 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) που είναι σήμερα, μπορεί να διπλασιαστεί έως το τέλος του 21ου αιώνα.
Η Αθηνά Κουστένη, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Μετεωρολογίας και Ατμοσφαιρικών Επιστημών (IAMAS), καθώς και διευθύντρια ερευνών στο Εργαστήριο Διαστημικών Ερευνών και Οργάνων του Αστεροσκοπείου Παρισίων, τόνισε ότι ένα εκτός ελέγχου φαινόμενο του θερμοκηπίου στην Αφροδίτη οδήγησε ώστε σήμερα η ατμόσφαιρά της να αποτελείται κατά 96% από διοξείδιο του άνθρακα, η θερμοκρασία στην επιφάνειά της να φθάνει τους 467 βαθμούς Κελσίου και η πίεση να είναι 93 φορές μεγαλύτερη από τη γήινη.
Από την άλλη, μέσα από διαφορετικές διαδικασίες, όπως είπε, ο μεγάλος δορυφόρος Τιτάν του Κρόνου (με μέγεθος περίπου το μισό της Γης) εμφανίζει επίσης φαινόμενο του θερμοκηπίου, έχοντας μια ατμόσφαιρα με βασικό συστατικό το μεθάνιο, αλλά και ένα μοναδικό φαινόμενο «αντι-θερμοκηπίου». Η κ. Κουστένη τόνισε ότι η Γη θα μπορούσε να έχει τη μοίρα είτε της Αφροδίτης, είτε του Τιτάνα στο μακρινό μέλλον, αν δεν ληφθούν μέτρα για την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της θερμοκρασίας λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου.
Ο ακαδημαϊκός Σταμάτιος Κριμιζής, επίτιμος διευθυντής της Διοίκησης Διαστήματος και επιστημονικός διευθυντής του πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς των ΗΠΑ, ο οποίος είναι και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) της χώρας μας, μίλησε για τις μαγνητόσφαιρες και τις ιονόσφαιρες που υπάρχουν σε άλλους πλανήτες, από τον Ερμή έως τον Πλούτωνα, και πώς αυτές επηρεάζουν τον «διαστημικό καιρό».
Επίσης μεταξύ των ομιλητών ήσαν ο καθηγητής του πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Κανάρης Τσίγκανος, η Γεωργία Δεστούνη, καθηγήτρια Υδρολογίας, Υδρογεωλογίας και Υδάτινων Πόρων του πανεπιστημίου της Στοκχόλμης και μέλος του ΔΣ της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών, ο καθηγητής αστροφυσικής Olivier Mousis του γαλλικού πανεπιστημίου Franche-Comte, ο καθηγητής Juerg Luterbacher, του γερμανικού πανεπιστημίου Justus-Liebig, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Όσλο Ivar S.A. Isaksen, μέλος της Νορβηγικής Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων και ο καθηγητής Donald Wuebbles του πανεπιστημίου του Ιλινόις των ΗΠΑ.
Την εκδήλωση προσφώνησαν ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών καθηγητής Γεώργιος Κοντόπουλος, καθώς επίσης η πρόεδρος της Βασιλικής Ακαδημίας Επιστημών της Σουηδίας καθηγήτρια Μπάρμπαρα Κάνον (Barbara Cannon) και ο αντιπρόεδρος της ίδιας Ακαδημίας Στέφαν Κλάεσον (Stefan Claeson). Η κ. Κάνον επισήμανε την ανάγκη η επιστήμη και η τεχνολογία να αξιοποιηθούν κατάλληλα, ώστε να ωφελήσουν τις μελλοντικές γενιές και να συμβάλουν σε ένα καλύτερο κόσμο.
Ο κ. Κλάεσον τόνισε τη σημασία της επιστήμης για την προστασία του περιβάλλοντος και υπογράμμισε ότι πρέπει να ενισχυθεί διεθνώς ο ρόλος και η επιρροή της επιστήμης στην κοινωνία. Ανέφερε ότι προβλήματα όπως τα περιβαλλοντικά δεν γνωρίζουν σύνορα και απαιτούν τη διεθνή συνεργασία, ενώ υπενθύμισε ότι την ερχόμενη άνοιξη του 2013 θα δοθεί στη δημοσιότητα, στη Στοκχόλμη, η βαρυσήμαντη νέα αξιολόγηση- έκθεση της διεθνούς επιτροπής του ΟΗΕ (IPCC) για την πορεία της κλιματικής αλλαγής στη Γη.
Απονομή βραβείου
Ακόμα, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου πραγματοποιήθηκε η απονομή του διεθνούς Βραβείου «WMO Professor Mariolopoulos Trust Fund Award» για το 2012 από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO). Το Βραβείο απονεμήθηκε εξ ημισείας στον δρα Thorsten Mauritsen (του Ινστιτούτου Μετεωρολογίας Μαξ-Πλανκ της Γερμανίας) και στον δρα Yang Xuchao (του Ινστιτούτου Μετεωρολογικών Επιστημών της Κίνας).
Το Μαριολοπούλειο- Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος είναι ένας μη κερδοσκοπικός Οργανισμός με σκοπό την ανάπτυξη των Επιστημών του Περιβάλλοντος και λειτουργεί από το 1993. Το Ίδρυμα αθλοθετεί ανά διετία το διεθνές Βραβείο «WMO Professor Mariolopoulos Trust Fund Award», το οποίο απονέμεται από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO) των Ηνωμένων Εθνών εις μνήμην του καθηγητή Ηλία Γ. Μαριολόπουλου, τέως προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών, σε νέους επιστήμονες με υψηλής στάθμης δημοσιεύσεις στη Μετεωρολογία και τη Φυσική της Ατμοσφαίρας, οι οποίοι έχουν επιλεγεί από διεθνή επιτροπή κριτών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου