Παίζει το παιχνίδι του συστήματος καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο ή είναι έξω από το σύστημα; Επιδιώκει να βρίσκονται έργα του σε μεγάλα μουσεία και να πουλιούνται σε γκαλλερί για εκατομμύρια ή απλά ζωγραφίζει μουντούς τοίχους σε δημόσιους χώρους για να μην φαίνονται βαρετοί;
Τα παράδοξα δίνουν και παίρνουν για τον εν λόγω καλλιτέχνη που τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια ομορφαίνει με το δικό του τρόπο τοίχους ανά τον κόσμο χρησιμοποιώντας την τεχνική του στένσιλ και του γκραφίτι και εγείρει προβληματισμούς στο ολοένα αυξανόμενο κοινό του. Τα έργα του, όπως αρμόζει στη νοοτροπία της street art, είναι εφήμερα και μπορεί από την πρώτη κιόλας μέρα να καταστραφούν από την υπηρεσία καθαριότητας του εκάστοτε δήμου που θα ξαναβάψει τους τοίχους λευκούς, από κάποιον άλλο γκραφιτά ή ακόμη και από τις κακές καιρικές συνθήκες.
Το πιο περίεργο της υπόθεσης είναι ότι ο ίδιος δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητά του (δεδομένου ότι η δράση του είναι κατα κύριο λόγο παράνομη), γεγονός που έχει κάνει τον κόσμο της τέχνης, τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό του να βάλουν λυτούς και δεμένους για να τον ανακαλύψουν. Εικασίες γίνονται πολλές (υπάρχει και η θεωρία ότι δεν πρόκειται για έναν άνθρωπο αλλά για μια ομάδα καλλιτεχνών που κρύβονται πίσω από το ίδιο όνομα) και πιστεύεται ότι η αληθινή του ταυτότητα έχει βρεθεί. Η μυστικοπάθεια αυτή προκάλεσε κατακόρυφη αύξηση στη δημοσιότητα του ίδιου όπως και στη δημοσιότητα της street art, αλλά προσέφερε έδαφος για την κουτσομπολίστικη διάθεση μερικών. Η ζωή του παρόλα αυτά πρέπει να μας ενδιαφέρει μόνο όσον αφορά στην ερμηνεία του έργου του και όχι τίποτα παραπάνω.
Το έργο του είναι αναμφισβήτητα αξιοπρόσεκτο. Η τέχνη του είναι καυστική, θαρραλέα, ευφάνταστη, πρωτότυπη και πάντα εκφράζει πολιτικό λόγο με απλό, συμβολικό και κατανοητό για το ευρύ κοινό τρόπο. Τα μόνιμα θέματά του: οι αρουραίοι, τα παιδιά, οι μαϊμούδες, οι αστυνομικοί, ο στρατός, οι κάμερες. Τα έργα του «τρομοκράτη» της τέχνης είναι αντικαταναλωτικά, αντιπολεμικά, αντικομφορμιστικά, αντιδραστικά γενικότερα, για την ακρίβεια τρέφονται από την αντίδραση αυτή, και με μια κωμικοτραγική διάθεση μας κάνουν να θυμόμαστε τη σκοτεινή, υποκριτική, ψεύτικη αλλά και αληθινή πλευρά της ζωής.
Τον παρακολουθήσαμε με αγωνία να ζωγραφίζει αμέριμνος τρύπες και σκάλες στον τοίχο της Δυτικής Όχθης που χωρίζει το Ισραήλ από την Παλαιστίνη, προκαλώντας αντιδράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον απολαύσαμε να κρεμάει μεταμφιεσμένος στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου έργα του, που παραφράζουν τους κλασικούς και μεταδίδουν τα δικά του μήνυματα, ασκώντας δριμύτατη κριτική σε αυτούς που ορίζουν τι είναι τέχνη (είχε πει: «Αφού θα μπουν κάποια στιγμή γιατί να μην το κάνω από τώρα;» Κάποια είναι ακόμη εκεί…!). Συγκλονιστήκαμε με την τοποθέτηση μιας κούκλας που αναπαριστά έναν κρατούμενο του Γκουαντανάμο στα κάγκελα της Disneyland. Ευχαριστηθήκαμε ιδιαίτερα τα βιβλία που έχουν εκδοθεί με φωτογραφικές συλλογές από τα έργα του. Με ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε την ταινία «Exit Through The Gift Shop» (υποψήφια για όσκαρ καλύτερου ντοκυμαντέρ-2011) που ο ίδιος υπογράφει και στην οποία μας αποκαλύπτει τι πραγματικά είναι η street art. Σίγουρα θα συνεχίσουμε να ακολουθούμε τις δράσεις του, χωρίς βέβαια να μπορούμε (δεν θέλουμε κιόλας, προτιμούμε να τα συναντούμε στους δρόμους) να αγοράσουμε κάποια από τα έργα του που κοστίζουν αστρονομικές τιμές.
Θα τελειώσουμε παραθέτοντας ένα απόσπασμα από το βιβλίο του John Dewey, «Art As Experience», (Νέα Υόρκη, Minton, Balch & Company, 1934). Η street art είναι ίσως ο τρόπος που θα καλύψει την ανάγκη να συνδέσουμε την τέχνη με την καθημερινή μας ζωή. «Η εχθρότητα ως προς τη σύνδεση των καλών τεχνών με τις κανονικές διαδικασίες της ζωής είναι ένα θλιβερό, ακόμη και τραγικό σχόλιο για τη ζωή, όπως αυτή βιώνεται συνήθως. Μόνο επειδή η ζωή είναι συνήθως τόσο μίζερη, απογοητευτική, στάσιμη ή επαχθής, γίνεται αποδεκτή η ιδέα ότι υπάρχει κάποιος εγγενής ανταγωνισμός μεταξύ της διαδικασίας του να ζει κανείς κανονικά, αφενός, και της δημιουργίας και της απόλαυσης των έργων αισθητικής τέχνης, αφετέρου. Τελικά, μολονότι το «πνευματικό» και το «υλικό» είναι διαχωρισμένα και τοποθετημένα αντιθετικά το ένα στο άλλο, πρέπει να υπάρξουν συνθήκες, μέσω των οποίων το ιδανικό να είναι ικανό να ενσαρκωθεί και να πραγματοποιηθεί….»
Οι αρουραίοι είναι ένα από τα μόνιμα θέματα του Banksy. Οι αρουραίοι βρίσκονται παντού, από το κατώτερο μέρος της πόλης μέχρι το ανώτερο, όπως τα παλάτια του Buckingham. Οι αρουραίοι ξέρουν την πόλη όσο κανείς άλλος…
Οι φωτογραφίες προέρχονται από την ιστοσελίδα του Banksy http://www.banksy.co.uk/shop/index.html στην οποία μας ξεκαθαρίζει ότι μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε ελεύθερα.
Άσπα Ταμιωλάκη – Ομάδα Artivist
aspa@artivist.gr
http://www.kala-nea.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου