1 Ο αστικός μύθος για τον “καταψυγμένο” Walt Disney

Ακολουθεί βιογραφικό σημείωμα του Walt Disney

γράφει ο Σωτήρης Αθηναίος

O μύθος
Ένας από τους πιο γνωστούς αστικούς μύθους είναι ότι δήθεν ο Walt Disney δεν “έχει πεθάνει”, αλλά τον έχουν “καταψύξει σε μια κλινική” (κρυογονική) και ότι τάχα θα το ξεπαγώσουν, όταν θα βρεθεί “το φάρμακο της ασθένειας του”. Υποτίθεται ότι έχει αφήσει πολλά χρήματα για τη συντήρηση του στην κατάψυξη. Μάλιστα σε αυτή την “κλινική” (ποτέ δεν αναφέρεται επωνυμία ή διεύθυνση) βρίσκονται και άλλοι πολλοί εκατομμυριούχοι. Κατά μία άλλη εκδοχή (Bell, 1996, σ.123)  αναφέρεται ότι το παγωμένο σώμα του βρίσκεται θαμμένο στη γη, στην Disneyland, κάτω από το κάστρο της Σταχτοπούτας.

Είναι αυτονόητο ότι τίποτα από τα παραπάνω δεν ισχύει. Ο Walt Disney έπασχε από καρκίνο του πνεύμονα και πέθανε στις 14 Δεκεμβρίου 1966, σε ηλικία 65 ετών, στο νοσοκομείο St. Joseph, απέναντι από τα studio’s του. Σύμφωνα με τον Jackson (1993) στην πραγματικότητα το σώμα του Walt Disney, μάλλον, αποτεφρώθηκε. Η κηδεία του τελέσθηκε σε πολύ κλειστό οικογενειακό κύκλο. Ο Bell (1996) ισχυρίζεται ότι ακόμη και μετά το θάνατο του Walt, η συνταγή Disney εξακολούθησε να διαιωνίζεται, επειδή: «Ο μύθος ενός παγωμένου Disney αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των αντρικών «συνεχιζόμενων επιτευγμάτων». (σελ. 109).

Ο  Walt Disney πέθανε απρόσμενα, στην ακμή της δόξας του και όπως κάθε θνητός σίγουρα θα αναζητούσε την αθανασία με κάθε τρόπο. Σαφέστατα το σώμα του δε θα “ξαναζήσει” αλλά μνημονεύεται ακόμα λόγω των έργων του αλλά και λόγων των μύθων που δημιουργήθηκαν γύρω από το θάνατο του  (ακόμα και αν έγιναν εν άγνοια του)

Διαβάστε επίσης
1. Dark Victory, Dan E. Moldea, εκδ. Viking Penguin, New York, 1986.
2. Walt Disney, Hollywood’s Black Prince, Marc Eliot, εκδ. Andre Deutsch Ltd. 1995.
3.Αποκωδικοποιώντας τον Ντίσνεϋ, Eleanor Byrne & Martin McQuillan, εκδ. Μπουκουμάνης, 2001.

Walt Disney (www.amity.gr)

Αν ισχύει αυτό που λένε, πως “μοναδική πατρίδα” όλων μας, είναι η παιδική ηλικία, η πρωτεύουσά της θα πρέπει να είναι ασφαλώς, τα παραμύθια που αγαπήσαμε και οι ταινίες των κινουμένων σχεδίων, που ιχνογράφησαν τα πρώτα μας όνειρα και τις πρώτες μας εικόνες. Αδιαμφισβήτητος άρχων του μαγικού αυτού τόπου, με απόλυτη πλειοψηφία, δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Walt Disney. 

Οι ιστορικοί της τέχνης του κινηματογράφου, όταν αναφέρονται στο όνομά του, αρέσκονται να χρησιμοποιούν τη φράση ” It all started with a mouse ” όπου το ποντίκι, δεν είναι άλλο από τη φιγούρα του Μίκυ, που ο Disney δημιούργησε το 1928 και έκανε το ντεμπούτο της, στο “Steamboat Willie” την πρώτη μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων, που έκανε πρεμιέρα στο Colony Theater της Νέας Υόρκης, στις 18 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Στην πραγματικότητα, όλα άρχισαν πολύ πιο πριν …

Ο Walt (Elias) Disney, γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 1901 στο Σικάγο και ήταν ένα από τα πέντε παιδιά του Ιρλανδοκαναδού Elias Disney και της Γερμανοαμερικανίδας Flora Call. Μετά τη γέννησή του, η οικογένεια Disney, μετακόμισε στο Marceline του Missouri, όπου ο Walt έζησε μέχρι τα εφηβικά του χρόνια. Από μικρός έδειξε το ενδιαφέρον και το ταλέντο του στην ζωγραφική, συνήθιζε μάλιστα να πουλάει σχέδια στους γείτονές του, για να εξασφαλίσει το χαρτζιλίκι του. 

Η μητέρα του και ο μεγάλος του αδερφός Roy, ήταν εκείνοι που τον ενθάρρυναν να καλλιεργήσει αυτό το ταλέντο του και να συνεχίσει τις σπουδές του στη ζωγραφική και στη φωτογραφία, στo McKinley High School στο Σικάγο. Εκεί ο Walt ανακάλυψε ένα ακόμα ταλέντο του, αυτό της υποκριτικής, μιμούμενος αρχικά τον ήρωά του, Charlie Chaplin και φτιάχνοντας ιστορίες με καρικατούρες των συμμαθητών του στο μαυροπίνακα.

Στα 1918 (περίοδος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου), ο Walt αποφασίζει να καταταγεί στο στρατό. Απορρίφθηκε λόγω ηλικίας. Ήταν μόλις 16 χρονών, έτσι κατετάγη στον Ερυθρό Σταυρό, όπου σαν οδηγός ασθενοφόρου, ταξίδεψε στη Γαλλία για να προσφέρει τις βοήθειές του στους χιλιάδες τραυματίες στα πεδία των μαχών.

 Το περίεργο και το ιδιαίτερο σ’ αυτήν την πληροφορία, που διάβασα στη βιογραφία του και γι αυτό θέλησα να το μεταφέρω κι εδώ, είναι πως το ασθενοφόρο του, δεν ήταν ένα κοινό ασθενοφόρο με το σήμα του ερυθρού Σταυρού, αλλά ένα όχημα που πάνω του είχε ζωγραφίσει τις πρώτες του φιγούρες. Όταν επέστρεψε από τη Γαλλία, ασχολήθηκε με τη διαφήμιση φτιάχνοντας μια μικρή εταιρία, την Laugh – o – Grams, η οποία όμως χρεοκόπησε. Η αποτυχία του στον τομέα της διαφήμισης, στάθηκε η αφορμή για να φύγει, με μια βαλίτσα και 20 δολάρια, προς αναζήτηση νέας καριέρας στο Hollywood αυτή τη φορά.

Το πρώτο του πόνημα ήταν μια σειρά ιστοριών, που σαν κεντρική ηρωίδα είχε ένα κορίτσι μέσα σ’ έναν κόσμο με ζωγραφιές, κάτι σαν την “Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων “, που είχε και τον παρόμοιο τίτλο “Alice Comedies “. Αργότερα άρχισε να ασχολείται αποκλειστικά με τη δημιουργία ιστοριών, που είχαν σαν πρωταγωνιστές, εκπροσώπους του ζωικού βασιλείου, με πρωτότυπα και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αυτό ήταν από την αρχή που ξεκίνησε, το μεγαλύτερο όραμά του, για την τέχνη που διάλεξε να υπηρετήσει. Η αγάπη του για τα ζώα ήταν εκείνη που τον ώθησε να δημιουργήσει τα πρώτα του σκίτσα, που μετέπειτα τον καθιέρωσαν στο χώρο της 7ης τέχνης. 

Ο Μίκυ Μάους ήταν το πρώτο του τέτοιο, αρχικά ασπρόμαυρο, σχέδιο, που σήμανε συναγερμό στο Hollywood και του πρόσφερε αυτόματα, την αναγκαία αναγνώριση για να μπορέσει να δημιουργήσει τη δική του εταιρία παραγωγής ταινιών με κινούμενα σχέδια. Τον Ιούλιο του 1925, παντρεύεται μια από τις ανώτερες υπαλλήλους στην εταιρία του, τη Lillian Bounds στο Lewiston του Idaho.  Στα 1932, η συνεχώς αναπτυσσόμενη εταιρία των Disney studios, βραβεύεται με το Όσκαρ της Ακαδιμίας Αμερικάνικου Κινηματογράφου, για την παραγωγή του ” Flowers and trees “, της πρώτης ταινίας μικρού μήκους, με έγχρωμα κινούμενα σχέδια. Το 1937 κυκλοφορεί και το ” The old Mill ” η πρώτη ταινία μικρού μήκους, με την τεχνική της κάμερας των πολλαπλών πλάνων, κάτι που στην ουσία εφηύρε ο ίδιος ο Walt Disney.

Στις 21 Δεκεμβρίου του 1937, στο Carthay Theater του Los Angeles, κάνει πρεμιέρα το πρώτο μεγάλου μήκους μιούζικαλ κινουμένων σχεδίων, που δεν είναι άλλο από το γνωστό παραμύθι ” Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι “. Η Χιονάτη, ούτε λίγο ούτε πολύ, στοίχισε 1.500.000 $. (ποσό αστρονομικό, αν σκεφτεί κανείς ότι γυρίστηκε την περίοδο του μεγάλου κράχ στην Αμερική ) και δίκαια συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μεγαλύτερα επιτεύγματα, της παγκόσμιας κινηματογραφικής βιομηχανίας. Μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, τα στούντιο του Disney ολοκλήρωσαν τα γυρίσματα κι άλλων, κλασικών πια, μεγάλου μήκους ταινιών με κινούμενα σχέδια, όπως τα αγαπημένα “Pinoccio”, “Dumbo” (το ελεφαντάκι), “Bambi” (το ελαφάκι) και την αξεπέραστη μέχρι και σήμερα “Fantasia”.

Μεσολαβεί η τραγική περίοδος του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, όπου τα στούντιο του Disney, τίθενται μερικώς στην υπηρεσία της προπαγάνδας για τη στελέχωση του στρατού και την ψυχαγωγία των νοσηλευόμενων τραυματιών, αλλά και των απανταχού συμμαχικών στρατευμάτων, κατόπιν θέσπισης ειδικού για τη βιομηχανία του θεάματος, νόμου της Αμερικανικής κυβερνήσεως. Προπολεμικά, τα στούντιο του Disney απασχολούσαν πάνω από 1000 καλλιτέχνες (σχεδιαστές, σεναριογράφους κλπ) και τεχνικούς.

Με το πέρασμα στην παραγωγή τηλεοπτικών προγραμμάτων με κινούμενα σχέδια, όπως το “The Mickey Mouse Club” της δεκαετίας του ’50, αλλά και το “Wonderful World of Color” της δεκαετίας του ’60, που ήταν και το πρώτο έγχρωμο πρόγραμμα στην τηλεόραση, οι απασχολούμενοι στην επιχείρηση υπερδιπλασιάστηκαν. To 1945, για πρώτη φορά, τα στούντιο του Disney συνδύασαν σε μια ταινία, κινούμενα σχέδια με ζωντανή δράση, με το “The Three Caballeros”. 

Το αποτέλεσμα ήταν καλό, δεν συγκρίνεται όμως με το εξαιρετικό “Mary Poppins” που ήρθε 19 χρόνια αργότερα και σάρωσε τα βραβεία της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου ( γνωστά και ως Oscars). Μεταξύ αυτών, βραβείο ερμηνείας Α’ γυναικείου ρόλου για την Julie Andrews, μοντάζ, οπτικών εφέ, μουσικής για τον Richard M. Sherman και τραγουδιού, στο πασίγνωστο “Chim Chim Cher-ee”.

Το όνειρό του, ήταν να φτιάξει ένα τεράστιο, οργανωμένο πάρκο, που οι μικροί επισκέπτες του, να φιλοξενούνται και να ξεναγούνται σ’ αυτό, από τους ήρωες των ταινιών του. Το κατάφερε, όταν στα 1955, άνοιξε τις πύλες της η Disneyland. Επίσης δικό του δημιούργημα, είναι και το 43 τετραγωνικών μιλίων (δυο φορές όσο το Μανχάταν) “φυσιολατρικό” πάρκο, στο κέντρο της Φλόριντα. Μια τεράστια “παρθένα” έκταση, με πυκνή άγρια βλάστηση, που σχεδίασε ο ίδιος, με σπάνια φυτά και ζώα, που ζουν ελεύθερα και μπορεί ο επισκέπτης να μελετήσει από κοντά. 

Πλάι σ’ αυτό, στεγάζονται τα Walt Disney World Resort, με ξενοδοχεία και υπηρεσίες για τους επισκέπτες, που άρχισαν να λειτουργούν τον Οκτώβριο του 1971, το επιστημονικό κέντρο “Experimental Prototype Community of Tomorrow” ((EPCOT) που άνοιξε το 1982 και το Disney-MGM Studios Theme Park, που λειτουργεί από το Μάιο του 1989. Όλα αυτά βέβαια, πολύ μετά απ’ τον θάνατό του, στις 15 Δεκεμβρίου του 1966, πράγμα που σημαίνει πως ο ίδιος μπορεί να μας άφησε, αλλά οι ιδέες του συνεχίζουν να εμπνέουν και πως μόνος του έφτιαξε ένα μεγάλο μονοπάτι που αξίζει να συνεχιστεί. O ίδιος είχε πει … “You can design and create, and build the most wonderful place in the world. But it takes people to make the dream a reality.”

O Walt Disney υπήρξε ένας λαικός ήρωας του Αμερικάνικου ονείρου, ένας πραγματικός θρύλος. Ένας άνθρωπος, που έγινε παγκόσμια διάσημος για τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, την αισιοδοξία, την αγάπη του στους ανθρώπους και στα ζώα, που έδωσε χαρά σε εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο, που ένωσε με τις εικόνες του, όλες τις ηλικίες, όλα τα έθνη και όλους τους πολιτισμούς, χρησιμοποιώντας ένα κατά κανόνα λαϊκό και “εύπεπτο” μέσο, όπως αυτό του κινηματογράφου και της τηλεόρασης, χωρίς όμως να το ευτελίσει. Ένας άνθρωπος που χρησιμοποίησε το παρελθόν, για να μας φέρει όλους μας πιο κοντά στο μέλλον.

Μου είναι αδύνατο να φανταστώ, πως θα ήταν τα παιδικά μου χρόνια χωρίς τις ταινίες του, όπως μου είναι αδύνατο, ακόμα και τώρα, που απέχω πολύ από αυτή την ηλικία, να σκεφτώ τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, χωρίς να παρακολουθήσω, έστω μία από τις ταινίες αυτές, με το ίδιο αθώο βλέμμα των παιδικών μου χρόνων ……
When you wish upon a star
Makes no difference who you are
Anything your heart desires
Will come to you

24grammata