0 Ο Λευκός Πύργος στην Θεσσαλονίκη

Ο Λευκός Πύργος αποτελεί μνημείο-σύμβολο για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Υψώνεται στην παραλία της πόλης, μοναχικός παρατηρητής της Νύμφης του Θερμαϊκού.

Ας γνωρίσουμε κάποια στοιχεία από την ιστορία αυτού του μνημείου.
Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς χτίστηκε. 
Στη θέση του προϋπήρχε βυζαντινός πύργος. Κατά μια εκδοχή η χρονολογία κατασκευής του τοποθετείται γύρω στο 1450-1470,  λίγο μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους (1430)

Έχει διατυπωθεί η υπόθεση πως αρχιτέκτονας του Πύργου ήταν ο φημισμένος Μιμάρ Σινάν, βάσει της ομοιότητας με ανάλογο πύργο στην Valona (Αυλώνα) της Αλβανίας, ο οποίος χτίστηκε την δεκαετία του 1530.

Το ύψος του είναι 33,9 μέτρα, η περίμετρός του 70 μέτρα και η διάμετρός του 22,7 μέτρα. Έχει έξι ορόφους, που επικοινωνούν μεταξύ τους με εσωτερικό κλιμακοστάσιο και στον κάθε όροφο υπάρχει μια κυκλική αίθουσα διαμέτρου 8,5 μέτρων.
Είναι ένας οχυρωματικός πύργος, ο οποίος χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια ως κατάλυμα φρουράς Γενιτσάρων και ως φυλακή θανατοποινιτών.

Γύρω από τον Πύργο υπήρχε χαμηλός οκταγωνικός περίβολος με τρεις επίσης οκταγωνικούς πύργους, ο οποίος κατεδαφίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα. Ο περίβολος αυτός χρησίμευε κυρίως για να προστατεύει τον Πύργο από τη θάλασσα , αλλά θεωρείται πιθανή η χρήση του και για την τοποθέτηση βαρέων πυροβόλων, τα οποία θα έλεγχαν την ακτογραμμή και το λιμάνι.

Φωτογραφία  ChrisO
Η πρώτη ονομασία του ήταν "Πύργος των Λεόντων", όπως αναφέρει τουρκική επιγραφή του 1535-1536, η οποία υπήρχε στην είσοδο του εξωτερικού περιβόλου (τώρα κατεδαφισμένος). 

Ανάλογα με τον μεταφραστή υπάρχουν μικρές διαφορές – στην επιγραφή διαβάζαμε με αραβική γραφή:
"Κτισθέν κατά διαταγήν του λέοντος των ανδρείων Σουλεϊμάν,
έγινε ο λέων όλων των φρουρίων
Με τα λεανταροπρόσωπα δρακόντεια πυροβόλα γύρω του,
αρμόζει να ονομαστεί το φρούριο αυτό λεοντάρι των οχυρών,
Ετος 942 της Εγίρας του Προφήτου"
Με άλλα λόγια ο πύργος κτίσθηκε από τον Σουλειμάν τον Νομοθέτη  (ή Μεγαλοπρεπή) το έτος 942 της Εγίρας, δηλαδή το 1535.

Αναμνηστική φωτογραφία του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, επί οθωμανικής περιόδου
Φωτογραφία  Ωριγένης

Από τον 17ο αιώνα και μετά αναφερόταν ως "Πύργος της Καλαμαριάς" και ως "Πύργος των Γενιτσάρων". Όταν διαλύθηκε το Τάγμα των Γενιτσάρων το 1826,  ονομάστηκε "Πύργος του αίματος"-"Kanli-Kule", λόγω των σφαγών των Γενιτσάρων. 
Το σύγχρονο όνομά του "Λευκός Πύργος" - "Beyaz-Kule" το πήρε όταν ένας Εβραίος κατάδικος, ο Nathan Guidili, τον ασβέστωσε με αντάλλαγμα την ελευθερία του, το 1891.
Από το 2006 λειτουργεί ως Μουσείο Πόλης της Θεσσαλονίκης.

Φωτογραφία Piotr Kowalski
Πηγές   1   2
http://aksioperierga.blogspot.com/